In Nederland en enkele andere landen wordt een onderscheid gemaakt tussen harddrugs en softdrugs om gebruikers beter te waarschuwen en overtreders strenger te straffen. In de Opiumwet staan hiervoor twee lijsten drugs. De overheid vindt bijvoorbeeld dat softdrugs zoals wiet, hasj en kalmeringsmiddelen minder gevaarlijk zijn voor gebruikers en de samenleving dan harddrugs zoals cocaïne en heroïne. Op deze pagina vind je uitleg over alle verschillen tussen harddrugs en softdrugs. Ook bespreken we bekende voorbeelden van softdrugs en harddrugs.
Inhoud
Wat zijn softdrugs?
Softdrugs zijn drugs waarvan het gebruik gedoogd wordt en die volgens de overheid relatief beperkte gezondheidsrisico’s hebben voor gebruikers. In Nederland bestaat een aparte lijst voor deze drugs in de Opiumwet, lijst II. Het persoonlijk gebruik van middelen op deze lijst wordt gedoogd en ze mogen in sommige gevallen (zoals hasj en wiet) legaal worden gekocht. De productie, het bezit en de verkoop van softdrugs in grote aantallen is wel verboden.
Lijst met soorten softdrugs
Bekende soorten softdrugs zijn:
- Cannabis: Cannabisproducten zoals hasj en wiet zijn in Nederland legaal te koop in coffeeshops, ondanks het risico op cannabisverslaving. Synthetische cannabis (Spice) staat zelfs helemaal niet in de Opiumwet.
- Paddo’s en truffels: Deze speciale paddenstoelen hebben psychedelische effecten op gebruikers door de werkzame stof psilocybine. De hallucinaties en trippende effecten kunnen tot gevaarlijke situaties leiden.
- 3MMC: Designerdrug 3MMC werd in 2021 toegevoegd aan de lijst verboden middelen vanwege de groeiende populariteit en de toename van gezondheidsincidenten, volgens toenmalig staatssecretaris Blokhuis.
- Benzodiazepinen: Benzodiazepinen zijn zware slaap- en kalmeringsmiddelen die in de Opiumwet staan vanwege het grote verslavingspotentieel onder gebruikers en de grote gezondheidsrisico’s bij langdurig misbruik.
- Lachgas: Sinds 1 januari 2023 staat lachgas op lijst II. De drug heeft vooral op jonge gebruikers een gevaarlijke verslavende werking.
- Qat: De stimulerende en euforische effecten van de qat plant, samen met het verslavingspotentieel, maken het volgens de Nederlandse overheid een softdrug.
Wat zijn harddrugs?
Harddrugs zijn illegale drugs waarvan de effecten erg schadelijk zijn voor de gezondheid van gebruikers. In de Opiumwet staan alle harddrugs vermeld in lijst I. De productie, het bezit en de verkoop van harddrugs worden het strengst bestraft. Het gebruik ervan is officieel verboden maar wordt gedoogd. De werkzame stoffen in harddrugs leiden meestal snel tot verslaving, waardoor de negatieve gevolgen voor de gezondheid snel opstapelen.
Lijst met soorten harddrugs
Bekende soorten harddrugs zijn:
- Cocaïne: Cocaïne is een van de meest bekende stimulerende drugs en staat bekend om de snelle verslavende werking die het heeft op gebruikers.
- Heroïne: Het gebruik van heroïne heeft niet alleen gevaarlijke acute bijwerkingen, waaronder ernstige ademhalingsproblemen en in coma raken, maar leidt ook tot schade aan vitale organen.
- MDMA (XTC): De synthetische drug MDMA is ook de werkzame stof in XTC en blijft een populaire drug in het uitgaansleven. Oververhitting en watervergiftiging komen veel voor na gebruik van de druk.
- Amfetamine: Vaak ook wel speed genoemd en erg populair op festivals, volgens ons onderzoek naar drugsgebruik op festivals in 2023.
- GHB: GHB is een verdovend middel dat vaak in lage doseringen wordt gebruikt om losser te worden, maar waarbij het risico op overdosis groot is.
- Ketamine: Ketamine is de afgelopen jaren erg populair geworden, ondanks de nare ervaringen die sommige gebruikers krijgen zoals een K-hole en het risico op een zogenaamde ‘ketamine blaas’.
- 2CB: In hoge doseringen is 2CB een hallucinerende harddrug, terwijl het middel in lage doseringen een licht euforisch en stimulerend gevoel geeft. De gezondheidsrisico’s op de lange termijn zijn nog grotendeels onduidelijk bij deze designerdrug.
- LSD: Als een van de eerste synthetische psychedelica heeft LSD een lange reputatie. Gebruikers lopen onder meer risico om terecht te komen in een zware psychose.
Wat is het verschil tussen harddrugs en softdrugs?
Het verschil tussen harddrugs en softdrugs is vooral het onderscheid dat de overheid maakt in de risico’s voor gebruikers, volgens een studie uit 2017 in The American Journal of Drug and Alcohol Abuse. Harddrugs leiden meestal eerder tot verslaving, hebben mogelijk ernstige bijwerkingen en zorgen voor grote gezondheidsproblemen op de lange termijn. Het risico op verslaving en andere gevolgen is bij softdrugs kleiner. Het onderscheid tussen de twee kent echter ook andere aspecten, waaronder de hoogte van straffen bij overtredingen.
Enkele verschillen tussen harddrugs en softdrugs zijn:
- Mate van gezondheidsrisico’s: De bijwerkingen en mogelijke gevolgen van het gebruik van harddrugs zijn gemiddeld ernstiger dan bij softdrugs.
- Verslavingspotentieel: Harddrugs zijn over het algemeen een stuk verslavender dan softdrugs, waardoor de kans op ernstige gezondheidsproblemen ook groter is.
- Volksgezondheid en samenleving: Het gebruik van softdrugs heeft meestal minder impact op de volksgezondheid en de rest van de samenleving, vergeleken met harddrugs. Dit komt onder meer doordat mensen vaak nauwelijks of totaal niet meer kunnen functioneren onder invloed van harddrugs.
- Wetgeving: Overtredingen bij drugs op lijst I van de Opiumwet leiden vrijwel altijd tot hogere straffen dan wanneer je de wet overtreedt bij softdrugs.