Alprazolam, in de volksmond beter bekend als Xanax, is een medicijn dat voornamelijk wordt gebruikt voor het onderdrukken van angst en spanning. Alprazolam is een symptoombestrijdend medicijn wat de klachten tijdelijk onderdrukt, maar wat niet de achterliggende oorzaak van de klachten geneest.
Alprazolam wordt in de meeste gevallen voor een korte periode voorgeschreven. Er wordt aangeraden om het medicijn na twee weken (rustig) af te bouwen en er na vier weken helemaal mee te stoppen. Zo kun je verslaving voorkomen.
Inhoud
Wat is Xanax?
Xanax behoort tot de geneesmiddelen categorie ‘benzodiazepinen’, die ook wel benzo’s, kalmeringsmiddelen, pammetjes, of slaappillen worden genoemd. Alprazolam heeft een kalmerende werking en valt onder anxiolytica: medicijnen die een angstremmende werking hebben. Je kunt dit soort medicijnen alleen krijgen op doktersrecept.
Xanax wordt op de markt gebracht onder de merknaam Xanax door Pfizer, Inc.
Meer de verdieping in? Wat is een medicijnverslaving
Wanneer wordt Alprazolam voorgeschreven?
Aprazolam wordt voorgeschreven bij angstgevoelens, een paniekstoornis, gespannenheid of sociale fobie.
In het geval van angstgevoelens zal alprazolam de emoties dempen, waardoor de lichamelijke klachten (e.g., hartkloppingen, trillen, buikpijn, zweten) zullen afnemen.
Bij een paniekstoornis zorgt alprazolam ervoor dat de paniekaanvallen minder worden.
Omdat alprazolam rustgevend werkt, zal de patiënt minder heftig reageren op voor hem of haar bedreigende situaties.
Er wordt altijd sterk geadviseerd om de informatie in de bijsluiter aandachtig door te lezen en/of eventueel verduidelijking te vragen aan de apotheker.
Wat zijn Benzodiazepinen?
Benzodiazapinen zijn medicijnen die een ontspannende en rustgevende werking hebben. Ze worden voorgeschreven – meestal voor een korte periode – wanneer je onrustig bent, angstig, of problemen hebt met slapen.
Benzo’s hebben een sterk effect op een specifieke neurotransmitter in de hersenen: GABA. GABA heeft een dempende werking op je brein; het remt namelijk de activiteit van de hersengebieden die overactief zijn. GABA wordt niet bij iedereen in voldoende mate aangemaakt in de hersenen, waardoor men angstige en onrustige gevoelens kan ervaren. Alprazolam helpt om meer GABA in de hersenen aan te laten maken, zodat de overactieve hersengebieden worden onderdrukt en de persoon zich rustiger voelt.
Alle benzo’s werken op een vergelijkbare manier, het enige verschil is dat het ene type sneller wordt opgenomen door het lichaam dan de ander. Daarnaast verschilt de snelheid waarmee de werkzame stof wordt afgebroken.
Met medicatie wordt de onderliggende oorzaak van de symptomen echter niet opgelost. Het is essentieel om te begrijpen wat de oorzaak van de problemen, en dit is vaak een ingewikkeld proces waarbij een heleboel factoren een rol spelen.
Wat is de dosering van Alprazolam?
Er zijn 2 soorten van het middel: Xanax en Xanax Retard.
Alprazolam/Xanax: de startdosering bij volwassenen is vaak een tablet van 0 25 mg of 0 50 mg per keer. Je neemt het tablet drie keer per dag in.
Alprazolam/Xanax Retard met gereguleerde afgifte heb je in 0 50 mg, 1 mg en 2 mg. Deze tabletten hebben een langdurige afgifte en moeten geheel worden doorgeslikt en mogen niet te worden gekauwd, fijngemaakt of gebroken. De startdosering betreft een mg per dag in 1-2 giften.
De dosis die je vervolgens moet aanhouden, hangt af van je ziekte, volg altijd de adviezen van je arts op.
De medicijnen werken na ongeveer 30 minuten en de werking van het medicijn houdt ongeveer 6 uur aan.
Is Xanax verslavend?
Alprazolam is verslavend, zelfs wanneer het wordt gebruikt zoals voorgeschreven door de arts. Echter is het vooral verslavender wanneer het geneesmiddel wordt misbruikt en men een hogere dosering gebruikt dan aanbevolen. Alprazolam wordt normaal gesproken voor kotertermijn gebruik voorgeschreven, maar door het voor langere periodes te gebruiken, zullen gebruikers het risico lopen om verslaafd te raken. Alprazolam blijft tot wel 24 uur in het lichaam waardoor gebruikers al snel een tolerantie zullen opbouwen.
Wanneer iemand langere tijd achter elkaar alprazolam neemt, zullen de hersenen steeds minder GABA gaan aanmaken. Een hogere dosis is nodig om hetzelfde effect te bereiken. Stop je met het gebruik van het medicijn, dan zullen je hersenen geen signaal meer ontvangen dat de productie van Gaba omhoog moet. Het GABA gehalte zakt als gevolg hiervan onder het normale niveau. De onrust, angst en/of slaapproblemen kunnen dan heftig, of soms nog heftiger terugkomen. Het is dus altijd raadzaam om de informatie en voorschriften van je arts nauwkeurig op te volgen.
Wanneer de klachten terugkomen, is het verleidelijk om het medicijn te blijven slikken om zo weer rust en kalmte te vinden. Maar als je geen weerstand kan bieden aan deze verleiding, dan ben je verslaafd geworden en moet je contact opnemen met je arts.
Wat zijn de bijwerkingen van Xanax?
De meeste gebruikers ervaren in meer of mindere mate bijwerkingen. De bijwerkingen die het vaakst voorkomen, zijn:
- Concentratieproblemen
- Spierverslapping
- Slaperigheid en sufheid
- Geestelijke afwezigheid
- Verminderd kortetermijngeheugen
- Huiduitslag
- Verwardheid
- Verminderde coördinatie
- Verminderd libido
- Afgevlakte emoties en somberheid
- Duizeligheid
Indien je erg last hebt van een of meerdere bijwerkingen, kun je dit het beste bespreken met je arts of apotheker.
Wat zijn de risico’s van Xanax?
Alprazolam misbruik kan leiden tot ernstige en langdurige mentale en fysieke gezondheidscomplicaties, waaronder:
Ontwenning: Als je over een langere tijd regelmatig alprazolam gebruikt, zul je gewend raken aan de aanwezigheid van het medicijn in je lichaam. Wanneer je probeert te stoppen, zul je ongemakkelijke ontwenningsverschijnselen ervaren, zoals prikkelbaarheid, enorme angst en slapeloosheid. Ook kun je trillingen ervaren, hoofdpijn krijgen en je emotioneel volatiel voelen. Dit soort verschijnselen treden vaak ongeveer zes uur na de laatste dosis op. In ernstigere ontwenningsgevallen kunnen dodelijke aanvallen van het hele lichaam plaatsvinden. Een detox moet dus onder medisch toezicht plaatsvinden en worden opgevolgd door een professionele verslavingszorg.
Angst: wanneer gebruikers eenmaal afhankelijk zijn geworden van het medicijn, wordt het probleem erger. Angst ka namelijk toenemen wanneer er geen alprazolam wordt gebruikt. Gebruikers kunnen een rebound-effect krijgen of een intensivering van het originele probleem.
Slapeloosheid: Mensen die alprazolam gebruiken om slapeloosheid tegen te gaan, kunnen ook afhankelijk raken van het medicijn om in slaap te vallen. Zo wordt het steeds moeilijker om te slapen zonder alprazolam te gebruiken.
Heeft Xanax ontwenningsverschijnselen?
Abrupt stoppen met alprazolam gebruik kan nare ontwenningsverschijnselen veroorzaken. Deze houden ongeveer 1 á 2 weken aan.
- Onrust
- Hartkloppingen
- Prikkelbaarheid
- Zweten
- Slapeloosheid
- Angst
- Spierkrampen en spierpijn
- Gejaagd gevoel
- Diarree en buikpijn
- Trillen
- Overgevoeligheid voor licht, geluid en aanraking
Ineens stoppen met alprazolam kan dus dezelfde symptomen oproepen als de klachten waar je het medicijn in de eerste instantie voor nam.
Xanax afbouwen
Het is verstandig om een afbouwschema te volgen, en niet zomaar van de ene op de andere dag besluiten om te stoppen met het gebruik van alprazolam. Dit geldt zowel bij kort- als langdurig gebruik. Stop je wel ineens, dan zal dat een verstoorde balans van de chemische stofjes in je brein veroorzaken, waardoor er heftige ontwenningsverschijnselen zullen plaatsvinden en de kans groot is dat de klachten terugkeren.
Het zal een aantal weken duren om het gebruik van alprazolam compleet te beëindigen. Het is verstandig om aan het begin van je behandeling met je arts te bespreken hoe het verloop van de doseringen eruit ziet.
Probeer de behandeling in een relatief rustige periode te plannen, zodat je de oorzaken van je al klachten kunt aanpakken.
Veelgestelde vragen
Is Xanax legaal?
Xanax is enkel op voorschrift verkrijgbaar in Nederland en België. Alprazolam staat op de lijst 2 stoffen van de Opiumwet.
Kan Xanax samen met Oxazepam?
In het algemeen lijken alprazolam (Xanax) en oxazepam qua werking erg op elkaar. Overleg met je behandelend arts wat voor jou het beste past.
Kun je alcohol drinken wanneer je Xanax gebruikt?
Er wordt aangeraden om zo min mogelijk alcohol te drinken, of het liefst helemaal niet. Je zult door alprazolam veel sterker op drank reageren dan je gewend bent, en ook zal het de bijwerkingen – waaronder verminderde coördinatie en sufheid van de medicijnen versterken.
