Xanax, bekend als Alprazolam, is een veelgebruikt medicijn tegen angst en spanning. In dit artikel duiken we dieper in de effecten, risico’s en behandeling van Xanax-afhankelijkheid, om inzicht te geven in zowel de voordelen als de gevaren.
Belangrijkste punten:
- Xanax, of Alprazolam, wordt gebruikt tegen angst en spanning.
- Het risico van verslaving bestaat, vooral bij langdurig gebruik.
- Ontwenningsverschijnselen kunnen ernstig zijn en medisch toezicht vereisen.
- Xanax moet onder strikte medische begeleiding worden gebruikt.
- Het is belangrijk om alternatieven en aanvullende behandelingen te overwegen.
Inhoud
Wat is Xanax?
Xanax is een geneesmiddel dat voornamelijk wordt gebruikt bij angststoornissen en paniekaanvallen. Het middel behoort tot de geneesmiddelen categorie ‘benzodiazepinen’, die ook wel benzo’s, kalmeringsmiddelen, pammetjes, of slaappillen worden genoemd. Alprazolam heeft een kalmerende werking en valt onder anxiolytica: medicijnen die een angstremmende werking hebben. Je kunt dit soort medicijnen alleen krijgen op doktersrecept.
Xanax wordt op de markt gebracht onder de merknaam Xanax door Pfizer, Inc.
Meer de verdieping in? Wat is een medicijnverslaving
Wat zijn de effecten van Xanax?
Xanax oefent zijn invloed uit op het centrale zenuwstelsel, wat resulteert in een kalmerend effect en de onderdrukking van angstgevoelens.
De gewenste effecten van Xanax zijn daarmee:
- Verminderde gevoelens van angst
- Meer ontspanning van de spieren
Wat zijn de bijwerkingen van Xanax?
Toch zijn de consequenties van het gebruik van Xanax niet altijd gunstig. De meeste gebruikers ervaren in meer of mindere mate bijwerkingen.
De bijwerkingen die het vaakst voorkomen, zijn:
- Concentratieproblemen
- Spierverslapping
- Slaperigheid en sufheid
- Geestelijke afwezigheid
- Verminderd kortetermijngeheugen
- Huiduitslag
- Verwardheid
- Verminderde coördinatie
- Verminderd libido
- Afgevlakte emoties en somberheid
- Duizeligheid
- Mogelijke afhankelijkheid bij langdurig gebruik
Indien je erg last hebt van een of meerdere bijwerkingen, kun je dit het beste bespreken met je arts of apotheker.
Wat zijn Benzodiazepinen?
Benzodiazapinen zijn medicijnen die een kalmerend effect hebben en worden vaak kortdurend voorgeschreven bij onrust, angst of slaapproblemen. Ze beïnvloeden de neurotransmitter GABA in de hersenen, die de activiteit van overactieve hersengebieden remt. Alprazolam stimuleert de aanmaak van GABA, wat resulteert in een kalmerend effect.
Hoewel alle benzodiazepinen op een vergelijkbare manier werken, verschillen ze in opnametijd en afbraaksnelheid in het lichaam. Belangrijk om te benadrukken is dat deze medicatie de onderliggende oorzaak van symptomen niet oplost. Het identificeren van de oorzaken is vaak een complex proces met meerdere betrokken factoren.
Bij langdurig gebruik van Alprazolam vermindert de natuurlijke aanmaak van GABA in de hersenen, wat kan leiden tot tolerantie. Stop je met het gebruik van het medicijn, dan zullen je hersenen geen signaal meer ontvangen dat de productie van GABA omhoog moet. Het GABA gehalte zakt als gevolg hiervan onder het normale niveau.
Wat is de dosering van Alprazolam?
De dosering van Alprazolam varieert afhankelijk van het soort middel dat je neemt: Xanax of Xanax Retard.
- Alprazolam/Xanax: de startdosering bij volwassenen is vaak een tablet van 0,25 mg of 0,50 mg per keer, driemaal daags
- Alprazolam/Xanax Retard met gereguleerde afgifte is beschikbaar in doseringen van 0,50 mg, 1 mg en 2 mg. De startdosering betreft een mg per dag in 1-2 giften. Deze tabletten hebben een langdurige afgifte, moeten geheel worden doorgeslikt en mogen niet worden gekauwd, fijngemaakt of gebroken.
Individuele doseringen variëren op basis van de specifieke aandoening, en het is belangrijk om altijd de aanbevelingen van een arts op te volgen. De medicijnen werken na ongeveer 30 minuten met een effectieve duur van ongeveer 6 uur.
Wat zijn de risico’s van Xanax?
Alprazolam misbruik kan leiden tot ernstige en langdurige mentale en fysieke gezondheidscomplicaties, waaronder:
- Ontwenning: Als je over een langere tijd regelmatig Alprazolam gebruikt, zul je gewenning creëren in het lichaam. Wanneer je probeert te stoppen, kan dat leiden tot ongemakkelijke ontwenningsverschijnselen, zoals prikkelbaarheid, enorme angst en slapeloosheid. Ook kun je trillingen ervaren, hoofdpijn en je emotioneel volatiel voelen. Dit soort verschijnselen treden vaak ongeveer zes uur na de laatste dosis op. In ernstige gevallen kunnen levensbedreigende aanvallen voorkomen. Een detox moet dus onder medisch toezicht plaatsvinden en worden opgevolgd door professionele verslavingszorg.
- Angst: wanneer gebruikers eenmaal afhankelijk zijn geworden van het medicijn, wordt het probleem erger. Angst kan namelijk toenemen wanneer er geen Alprazolam wordt gebruikt. Gebruikers kunnen een rebound-effect krijgen of een intensivering van het originele probleem.
- Slapeloosheid: Mensen die Alprazolam gebruiken om slapeloosheid tegen te gaan, kunnen ook afhankelijk raken van het medicijn om in slaap te vallen. Zo wordt het steeds moeilijker om te slapen zonder Alprazolam te gebruiken.
Xanax afbouwen
Het is verstandig om een afbouwschema te volgen in plaats van de ene op de andere dag besluiten om te stoppen met het gebruik van Alprazolam. Dit geldt zowel bij kort- als langdurig gebruik. Plotseling stoppen zal een verstoorde balans van chemische stofjes in je brein veroorzaken, resulterend in heftige ontwenningsverschijnselen en een verhoogd risico dat de klachten terugkeren.
Het volledig stoppen met Alprazolam kan enkele weken in beslag nemen. Het is verstandig om aan het begin van je behandeling met je arts te overleggen hoe het verloop van de doseringen eruit ziet.
Probeer de behandeling in een relatief rustige periode te plannen, zodat je de onderliggende oorzaken van al je klachten effectief kunt aanpakken.
Wat zijn de afkickverschijnselen van xanax?
Abrupt stoppen met Alprazolam gebruik kan nare ontwenningsverschijnselen veroorzaken. Deze houden ongeveer 1 á 2 weken aan.
Afkickverschijnselen van Xanax kunnen zijn:
- Hartkloppingen
- Prikkelbaarheid
- Slapeloosheid
- Angst
- Spierkrampen en spierpijn
- Gejaagd gevoel
- Diarree en buikpijn
- Trillen
- Overgevoeligheid voor licht, geluid en aanraking
Plotseling stoppen met Alprazolam kan dus dezelfde symptomen oproepen als de klachten waar je het medicijn in de eerste instantie voor nam.
Veelgestelde vragen over Xanax
Is Xanax legaal?
Ja, Xanax is legaal maar enkel op voorschrift verkrijgbaar in Nederland en België. Alprazolam staat vermeld op Lijst 2 van de Opiumwet, wat betekent dat er strenge regels bestaan voor de distributie en het gebruik ervan.
Kan Xanax samen met Oxazepam?
Het gecombineerd gebruik van Xanax en Oxazepam kan risicovol zijn. In het algemeen lijken Alprazolam (Xanax) en Oxazepam qua werking erg op elkaar. Overleg met je behandelend arts voordat je deze medicijnen gebruikt.
Kun je alcohol drinken wanneer je Xanax gebruikt?
Het wordt sterk afgeraden om alcohol te drinken wanneer je Xanax gebruikt. Je zult door Alprazolam veel sterker op drank reageren dan je gewend bent, en ook zal het de bijwerkingen – waaronder verminderde coördinatie en sufheid van de medicijnen versterken.
Is Xanax verslavend?
Ja, Xanax (Alprazolam) is verslavend, vooral bij langdurig gebruik of misbruik. Het risico op verslaving neemt toe bij hogere doseringen dan voorgeschreven. Langdurig gebruik kan leiden tot tolerantie en ontwenningsverschijnselen bij stoppen. Het is belangrijk om de voorschriften van de arts nauwkeurig op te volgen en bij terugkerende klachten contact op te nemen met de arts om verslavingsrisico’s te beheren.