Oxazepam is een effectief slaap- en kalmeringsmiddel dat in een korte periode al kan leiden tot afhankelijkheid bij gebruikers. Volgens de meest recente cijfers van het Zorginstituut Nederland hebben zo’n 140.000 Nederlanders een recept voor oxazepam, ondanks de potentieel verslavende werking van deze benzodiazepine. Dit komt doordat oxazepam goed werkt bij het verminderen van angst en spanning, helpt tegen ernstige slaapstoornissen en kan worden gebruikt tijdens alcoholontwenning. Op deze pagina leggen we uit hoe oxazepam precies werkt en waarom het gebruik ervan riskant kan zijn. Ook bespreken we hoe je oxazepam veilig kunt afbouwen.
Inhoud
Wat is oxazepam?
Oxazepam is een medicijn voor het behandelen van angst, slapeloosheid en alcoholontwenning. Het behoort tot de groep benzodiazepinen, ook wel benzo’s genoemd. Dit is een groep medicijnen met een rustgevende en ontspannende werking. Benzodiazepinen zijn vaak heel effectief maar staan ook bekend om de verslavende werking die ze hebben op gebruikers. Daarom mag je een benzodiazepine zoals oxazepam maar korte tijd gebruiken, volgens medicijnonderzoeker Malcom Lader. Wanneer je met het medicijn wilt stoppen, moet je deze stapsgewijs afbouwen om ontwenningsverschijnselen te beperken.
Bij welke klachten wordt oxazepam gebruikt?
Oxazepam wordt gebruikt bij klachten als angst en slapeloosheid. Mensen met een angststoornis kunnen door oxazepam weer functioneren. Bij ernstige slaapstoornissen mag oxazepam korte tijd worden gebruikt om slaappatronen te helpen herstellen. Daarnaast wordt het medicijn voorgeschreven om acute alcohol ontwenningsverschijnselen te beperken en verlichten.
Oxazepam werking
Oxazepam werkt door de activiteit van neurotransmitters in de hersenen af te remmen. Dit zijn belangrijke stoffen die je lichaam en gevoelens helpen aansturen. Oxazepam werkt specifiek op de neurotransmitter GABA, volgens Finse onderzoekers in Pharmacological Reviews. Dit is een remmende neurotransmitter dat de activiteit van zenuwcellen in de hersenen vermindert. Oxazepam verhoogt tijdelijk de GABA-activiteit in het zenuwstelsel, waardoor de activiteit van andere neurotransmitters extra wordt afgeremd. Hierdoor kan je lichaam ontspannen, krijg je slappe spieren en voel je je slaperig.
Hoe lang werkt oxazepam?
Oxazepam werkt gemiddeld zo’n 6 tot 8 uur. De werkingsduur kan wel variëren per gebruiker. De officiële werkingsduur van oxazepam varieert daarom tussen de 4 en 15 uur. Meestal duurt het zo’n 30 tot 60 minuten voordat de effecten van de benzodiazepine merkbaar zijn. Je voelt je dan rustig en slaperig worden.
Dosering oxazepam
De aanbevolen dosering oxazepam hangt onder meer af van de klachten waarvoor je het inneemt. Ook de periode van gebruik kan hierbij variëren. Voor de behandeling van angst mag je oxazepam meestal langer gebruiken dan bij slaapproblemen of tijdens de alcoholontwenning, volgens geneesmiddelendatabank Farmacotherapeutisch Kompas. Volg altijd de aanwijzingen van je arts op en experimenteer niet zelf met de ingenomen dosis.
Bij angst en spanningsklachten
De dosering oxazepam voor angst en spanningsklachten is afhankelijk van de ernst van de klachten. Bij milde tot matige angst is de aanbevolen dosering oxazepam 10 mg, drie à vier keer per dag. Bij een ernstige angststoornis (pathologische angst of spanning) mogen gebruikers tweemaal per dag een dosering van 50 mg innemen. Deze dagdosis mag hierna worden verhoogd tot maximaal 300 mg per dag. De behandelingsduur mag maximaal enkele maanden duren.
Als slaapmiddel
De dosering oxazepam voor slaapproblemen varieert tussen de 10 en 50 mg per dag. Een arts zal meestal adviseren om met de laagste dosis te beginnen wanneer je oxazepam als slaapmiddel gebruikt. De aanbevolen behandelingsduur van oxazepam bij slaapstoornissen is één tot twee weken.
Lees meer over slaapmedicatie
Bij alcoholontwenning
De dosering oxazepam bij alcoholontwenning is 10 tot 20 mg, drie à vier keer per dag. Alleen kortdurend gebruik is toegestaan, omdat oxazepam verslavend werkt en mensen met een bestaande afhankelijkheid gevoeliger zijn om een andere verslaving te ontwikkelen. Dit betekent dat het gebruik van oxazepam na één week beëindigd moet worden, zelfs wanneer de alcoholontwenning langer duurt.
Wat zijn de bijwerkingen van oxazepam?
De bijwerkingen van oxazepam zijn milde tot ernstige klachten die variëren van slaperigheid en misselijkheid tot ademhalingsproblemen en suïcidale gedachten. De kans op bijwerkingen neemt toe bij hoge doses en langdurig gebruik, volgens dubbelblind onderzoek uit 2012 in Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental. Ook kunnen dan meer ernstige bijwerkingen voorkomen.
Binnen enkele weken van gebruik kun je tolerantie opbouwen voor de effecten van oxazepam. Je zult dan vaker en in hogere doseringen het medicijn moeten gebruiken om dezelfde positieve effecten te ervaren. De kans op ernstige bijwerkingen neemt hierdoor toe, ook omdat je lichaam steeds minder goed de afvalstoffen van het geneesmiddel kan verwerken.
Bijwerkingen oxazepam op korte termijn
Enkele bijwerkingen van oxazepam op de korte termijn zijn:
- Suf en slaperig worden
- Duizeligheid
- Geheugenverlies en coördinatieproblemen
- Verminderd reactievermogen
- Overmatig zweten en huiduitslag
- Slappe spieren
Bijwerkingen op lange termijn
Enkele bijwerkingen van oxazepam op de lange termijn zijn:
- Depressieve gevoelens
- Verwardheid
- Slapeloosheid of slecht slapen
- Verandering in eetlust (met als gevolg gewichtsverlies of gewichtstoename)
- Minder zin in seks
- Hartkloppingen en ademhalingsproblemen
- Leverschade door overbelasting
- Botontkalking, met hoger risico op botbreuken
- Fysieke en psychische afhankelijkheid
Oxazepam in combinatie met:
Oxazepam kan met verschillende medicijnen interacties hebben, volgens Portugees onderzoek in Drug Metabolism Reviews. Hierdoor neemt de effectiviteit van oxazepam en een ander medicijn af. Ook neemt de kans op (gevaarlijke) bijwerkingen en onvoorspelbare effecten toe. Informeer je arts altijd over alle medicatie en kruiden(preparaten) die je inneemt en overleg of je deze met oxazepam gebruiken kunt.
Oxazepam en paracetamol
Het is relatief veilig om oxazepam en paracetamol tegelijkertijd te gebruiken. De twee geneesmiddelen hebben soms een kleine interactie met elkaar. Het risico op bijwerkingen van de medicijnen neemt hierdoor iets toe, maar niet in ernstige mate.
Oxazepam en alcohol
Het is niet veilig om oxazepam te combineren met alcohol. Wanneer je alcohol met oxazepam gebruikt, worden de effecten van deze twee verdovende middelen namelijk versterkt. Dit kan leiden tot gevaarlijke bijwerkingen zoals ademhalingsdepressie. Ook is de kans op ongelukken groter omdat gebruikers zich duffer en slaperiger voelen. Daarnaast is de kans op
Oxazepam en myasthenia gravis
Oxazepam is erg riskant in combinatie met de spierziekte myasthenia gravis (MG), net zoals andere benzodiazepinen. Wanneer je oxazepam gebruikt verslappen je spieren en kan de spierzwakte bij mensen met MG nog erger worden. Het risico op ademhalingsproblemen is hierdoor groot.
Oxazepam en auto rijden
Je mag in principe niet achter het stuur wanneer je oxazepam hebt ingenomen. De effecten van oxazepam op je reactie- en concentratievermogen, je zicht en je alertheid maken deelname aan het verkeer namelijk erg gevaarlijk, zowel voor jezelf als voor medeweggebruikers.
Officieel mag je wel achter het stuur wanneer je 50 mg of minder dagelijks of incidenteel gebruikt. Je moet dan wel eerst 16 uur lang wachten voordat alle effecten zijn uitgewerkt. Voor regelmatige gebruikers is dit daarom geen optie.
Is oxazepam verslavend?
Ja, oxazepam is verslavend door de werking die het heeft op je hersenen. Je lichaam raakt bij langdurig gebruik gewend aan de toename van GABA-activiteit, waardoor je zonder oxazepam juist meer angst en spanning ervaart. Je kunt ook cravings ontwikkelen naar oxazepam. Je hebt dan sterke verlangens om het medicijn te gebruiken, ook wanneer je door langdurig gebruik last krijgt van (ernstige) bijwerkingen. Volgens verslavingsonderzoeker Robert Howland is oxazepam gemiddeld wel minder verslavend dan andere benzodiazepines zoals diazepam en lorazepam.
Wat zijn de ontwenningsverschijnselen van oxazepam?
De ontwenningsverschijnselen van oxazepam zijn lichamelijke en psychische klachten die ontstaan wanneer je plotseling met het medicijn wilt stoppen. Veel gebruikers van oxazepam zullen al binnen enkele weken een afhankelijkheid ontwikkelen aan oxazepam en lopen daarom een groot risico op deze klachten, volgens een studie uit 2002 in Addiction Biology. De ontwenningsverschijnselen kunnen zo heftig zijn dat mensen niet meer willen stoppen en doorgaan met gebruik. Dit leidt uiteindelijk tot meer gezondheidsproblemen.
Enkele ontwenningsverschijnselen van oxazepam zijn:
- Slapeloosheid
- Diarree en buikpijn
- Onrust en prikkelbaarheid
- Misselijkheid en overgeven
- Gejaagd gevoel en concentratieproblemen
- Overgevoeligheid voor licht, geluid en aanraking
- Spierkrampen en spierpijn
- Angst en depressieve gevoelens
- Trillen
Afkicken van oxazepam
Professionele hulp is nodig om veilig af te kicken van oxazepam. Het wordt sterk afgeraden om op eigen houtje plotseling te stoppen, vanwege het grote risico op ontwenningsverschijnselen. Bij een korte, milde afhankelijkheid volstaat meestal een afbouwschema van je huisarts die je thuis kunt volgen. Wanneer er echt sprake is van een medicijnverslaving, word je mogelijk doorverwezen naar klinische zorg. Hier ontvang je dan medische begeleiding bij het afbouwen van oxazepam en therapie om de onderliggende oorzaken aan te pakken.
Zoek jij hulp voor een verslaving aan oxazepam voor jezelf of iemand anders? Bel vandaag nog onze advieslijn op 020 – 245 7480 om meer te weten te komen over geschikte behandelopties in jouw situatie.
Hoe lang duurt afkicken van oxazepam?
Afkicken van oxazepam duurt bij een milde afhankelijkheid slechts enkele dagen tot weken. Psychische ontwenningsverschijnselen houden meestal langer aan dan lichamelijke klachten. In ernstige gevallen kan het afkicken vele maanden duren. Zelfs na het afkicken zul je altijd op je hoede moeten zijn. Mensen die in het verleden afhankelijk zijn geweest van een medicijn, lopen eerder risico op het ontwikkelen van een nieuwe verslaving.
Afbouwen oxazepam
Een afbouwschema bij slaapmedicatie zoals oxazepam is een individueel plan waarbij je langzaam een dosering oxazepam vermindert. Je voorkomt zo heftige ontwenningsverschijnselen. De snelheid waarmee je kunt afbouwen verschilt per gebruiker. Een arts zal onder meer kijken naar de onderliggende aandoeningen waarvoor je oxazepam gebruikt en andere medicatie die je slikt. Wanneer je toch last krijgt van ontwenningsverschijnselen tijdens het afbouwen, zal het afbouwschema worden aangepast op je individuele voorkeur.
Lees ook: De zwaarste slaappillen
Veelgestelde vragen over oxazepam
Hoeveel oxazepam bij angst?
Over het algemeen wordt er bij angstgevoelens een dosering van een of twee tabletten van 10 mg iedere 6-8 uur voorgeschreven. Belangrijk is om altijd medisch advies in te winnen voor je begint met het nemen van medicatie.
Is oxazepam een antidepressivum?
Oxazepam valt niet onder de antidepressiva. Het medicijn dempt emoties en heeft daardoor een kalmerende werking als je je gespannen of angstig voelt. Het wordt voorgeschreven bij angstgevoelens, slaapproblemen, gespannenheid en alcoholontwenning.
Wat doet oxazepam met je lichaam?
Oxazepam maakt je rustig, vermindert angstgevoelens, is spierontspannend en beïnvloedt de overdracht van elektrische prikkels in de hersenen.
Hoeveel oxazepam mag je op een dag?
Bij angstgevoelens en spanning wordt er aangeraden om een of twee tabletten van 10 mg iedere 6-8 uur te nemen. Bij slapeloosheid wordt er voor volwassenen 10-50 mg per dag voorgeschreven. Voor ouderen en mensen met lever- of nierstoornissen wordt een lagere dosering aanbevolen, namelijk 5-25 mg per dag. Bij alcoholontwenning ligt de dagelijkse dosering meestal tussen de 10 en 20 mg.
Hoeveel oxazepam voor slapen?
De aanbevolen dosering voor slaapproblemen is bij volwassenen 10-50 mg per dag en voor ouderen en mensen met lever- of nierstoornissen 5-25 mg per dag. Neem het ten minste een uur voor het slapengaan in en alleen als je na inname minstens acht uur kunt slapen.
Onder welke namen is oxazepam verkrijgbaar?
Oxazepam is verkrijgbaar onder de merknamen Seresa en Seresta Forte. Daarnaast wordt het verkocht als het merkloze oxazepam. In Nederland is oxazepam alleen op recept verkrijgbaar van een arts.