Word jij ook wel eens midden in de nacht wakker, badend in het zweet en opgelucht dat het slechts een enge droom of nachtmerrie was? Gelukkig hebben de meeste mensen niet veel last van nachtmerries. Echter zijn er mensen die er iedere nacht mee te maken krijgen. Dan gaat het vaak om terugkerende nachtmerries.
Nachtmerries komen voornamelijk bij kinderen voor tussen de 3 en 6 jaar. Maar er zijn ook volwassenen die door enge dromen geen goede nachtrust krijgen of een slaapprobleem ontwikkelen. Het gevolg is dat deze mensen overdag minder energie hebben en soms zelfs te maken krijgen met chronische slapeloosheid.
Wat is een nachtmerrie precies en wat zijn mogelijke oorzaken? Zijn er medicijnen tegen en wat kun je overdag doen om nachtmerries zo veel mogelijk te voorkomen?
Leer hier meer over slaapmedicatie
Inhoud
Wat zijn nachtmerries?
Nachtmerries zijn dromen met een afschuwelijke inhoud en waarbij tijdens het ontwaken intense negatieve emoties worden ervaren. Mensen voelen angst, verdriet, woede of zelfs walging. Verder herinneren mensen zich bij het wakker worden vaak (delen van) de nachtmerrie.
In het geval je heel angstig wakker schrikt, maar je je nachtmerrie niet kunt herinneren, dan mag je dat in feite geen nachtmerrie noemen. Een nachtmerriestoornis is een aandoening waarbij iemand herhaalde nachtmerries heeft, bijvoorbeeld iedere week of vaker, voor een langere tijd.
REM-slaap
Nachtmerries gebeuren meestal tijdens de REM-slaap, de fase waarin de hersenen informatie in het geheugen verwerken. De REM-slaap duurt het langst laat ‘s nachts of vroeg in de ochtend, waardoor de kans op een nare droom groter is.
Wat is de oorzaak van nachtmerries?
Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor het ontstaan van nachtmerries. Hieronder een aantal voorbeelden.
Stress en angst
Nachtmerries gebeuren vaak in periodes waarin een persoon veel stress ervaart: volwassenen ervaren bijvoorbeeld spanningen op het werk, faalangst, onzekerheid of zijn bang voor de gedachte dat er teveel van hun verwacht wordt.
Trauma
Als je last hebt van steeds terugkerende nachtmerries, dan kan een onverwerkt trauma of een ingrijpende situatie hiervan de oorzaak zijn. In zo’n geval wordt er gesproken van posttraumatische stress (PTSS). De persoon zal de traumatische ervaring steeds weer herbeleven waardoor de nachtmerrie heel heftig wordt. Slapen wordt zo een groot probleem.
Medicijnen of alcohol
Er zijn medicijnen die nachtmerries als bijwerking kunnen hebben. Ook overmatig drugs– en alcoholgebruik kan leiden tot slapeloosheid of andere problemen met slapen.
Slaaptekort
Het hebben van nachtmerries kan leiden tot slaapproblemen, maar andersom kan slecht slapen ook leiden tot nachtmerries. Het is belangrijk om de vicieuze cirkel te doorbreken en je zo goed mogelijk te ontspannen voor je naar bed gaat.
Zwangerschap
Uit onderzoek is gebleken dat zwangere vrouwen meer nachtmerries ervaren dan vrouwen die niet zwanger zijn. Dit heeft waarschijnlijk te maken met de veranderende hormoonbalans en de zorgen om het kindje. Dit is normaal en ook na de bevalling kun je nog last hebben van angstaanjagende dromen.
Overige oorzaken
Verder hebben mensen met narcolepsie – een slaapstoornis waarbij mensen overdag extreem veel slaap ervaren en zomaar in slaap kunnen vallen – ook vaak nachtmerries. Daarnaast zijn er mensen die leiden aan een nachtmerriestoornis; een slaapstoornis gekenmerkt door frequente nachtmerries. Ook ziekte en hoge koorts kunnen nachtmerries als bijwerking hebben.
Welke medicijnen veroorzaken nachtmerries?
Er zijn medicijnen die worden geassocieerd met het ervaren van nachtmerries. Hieronder vallen bepaalde antidepressiva, bloeddrukverlagende medicijnen, barbituraten, verdovende middelen en vrij verkrijgbare slaapmiddelen.
Welke medicatie tegen nachtmerries?
In het geval jouw nachtmerries ontstaan door stress, depressie of angst, zal de huisarts technieken met je bespreken die de spanning zullen verminderen. Sporadisch zal een arts medicijnen voor slaapstoornissen voorschrijven.
Welke medicijnen bij PTSS?
Als je iets schokkends of engs (een trauma) hebt meegemaakt en dat niet goed kan verwerken, dan kun je dus PTSS (posttraumatische stressstoornis) ontwikkelen. Het is dan net alsof de schokkende gebeurtenis je achtervolgt in de vorm van nachtmerries en flashbacks. In het geval jouw nachtmerries het gevolg zijn van PTSS, kan het medicijn prazosine helpen. Dit is gebleken uit een studie van de Mayo Clinic.
Hoe omgaan met nachtmerries?
Deel je nare droom met anderen
Je doet er goed aan om je nachtmerrie te delen met anderen. Het vertellen over je nachtmerrie zal opluchten en ervoor zorgen dat je met een geruster hart kunt gaan slapen. De kans is daarnaast kleiner dat je opnieuw wakker schrikt van een nachtmerrie. Ook als je kind een nachtmerrie heeft gehad, kun je er het beste met hem of haar over praten.
Je nachtmerrie herschrijven
Neem pen en papier en herschrijf je droom. Denk overdag bewust na over je nachtmerrie en verzin een goed einde. Dit kan helpen de stress rondom de nachtmerrie te reduceren.
Professionele hulp
Als je frequent last hebt van nachtmerries en altijd onrustig slaapt, dan zal er een psychisch probleem aan ten grondslag liggen. In zo’n geval kun je het beste contact opnemen met een psycholoog of therapeut. Hij of zij zal je helpen om de oorzaak te achterhalen en de juiste behandeling te vinden. Ook wanneer je een traumatische gebeurtenis hebt meegemaakt, doe je er goed aan om professionele hulp te zoeken.
Beweging en ontspanning
Het is belangrijk om een gezonde levensstijl aan te houden en veel te bewegen. Er wordt aangeraden om op z’n minst drie keer per week te gaan sporten. Ook is het belangrijk om ontspanningstechnieken te leren, zoals yoga en meditatie en deze bijvoorbeeld toe te passen voordat je gaat slapen. Je lichaam moet ontspannen zijn voor het slapengaan. Zorg daarnaast voor een rustige slaapomgeving en een aangename kamertemperatuur.
Slaap hygiëne
Creëer een gezond slaappatroon voor jezelf en houd je hieraan. Ga iedere avond rond dezelfde tijd naar bed en probeer ook elke ochtend rond dezelfde tijd wakker te worden en op te staan. Verder is het belangrijk om kalmerende middelen, zware voeding, alcohol en koffie te vermijden.