Grote verschillen per festival: alcohol meest genoemd op Zwarte Cross, XTC op Mysteryland

4 September 2023

Van alle grote festivals in Nederland gaat het op Instagram bij de Zwarte Cross het vaakst over middelengebruik. Festivalgangers van Best Kept Secret houden hun drugsgebruik op het social-mediakanaal juist het vaakst geheim: Op dit festival wordt het minste gepost over drugs. AfkickkliniekInfo.nl onderzocht het getoonde drugsgebruik op Instagram en analyseerde meer dan 700.000 posts van 23 populaire Nederlandse festivals over de afgelopen tien jaar (2013-2023).  

Dat op festivals drugs worden gebruikt is bekend, maar het precieze gebruik weten we niet. Sinds het afschaffen van testlocaties bij grote evenementen in 1999, zijn onderzoekers vooral aangewezen op vrijwillig ingevulde enquêtes en in beslag genomen drugs. Uit dit onderzoek blijkt dat er grote verschillen zijn per festival. 

Dit valt op:

1. 1. Festivalgangers nemen het vaakst verdovende drugs (alcohol, cannabis) en op de tweede plaats opwekkende middelen (xtc, cocaïne)

1. 1. De ‘grote 3’ op festivals zijn alcohol, cannabis en XTC. Deze drie middelen worden het meest genoemd in posts.

1. 1. Alcohol wordt het vaakst genoemd bij de Zwarte Cross; Cannabis bij Pal Mundo, een Haags festival met veel Zuid-Amerikaanse muziek; en XTC bij dancefestival Mysteryland.

1. 1. Stimulerende middelen zoals amfetamine (speed) en mephedrone zijn op de meeste festivals populairder dan hallucinerende, zoals LSD en 2C-I.

1. 1. De openheid over het gebruik van bezoekers verschilt sterk per festival. Maar liefst op 1 op de 33 posts over de Zwarte Cross gaat over middelengebruik (alcohol), waar bij Best Kept Secret per 1000 posts slechts ongeveer 2 over middelengebruik gaan.

Het onderzoek:

Voor dit onderzoek zijn 711.492 Instagram posts bekeken van 23 grote en middelgrote festivals in Nederland, die werden geplaatst in de periode 2013 tot 2023. 

Deze posts hebben we doorzocht op 201 verschillende hashtags voor 36 populaire drugs en gerelateerde termen voor middelengebruik. De variatie in gezochte drugs is groot: van cannabis en cocaïne tot LSD en lachgas, en van methamfetamine en mephedrone tot ketamine en kratom.

Zie: Methodologie

Top 5 Festivals 

Top 5 van festivals waar bezoekers veel over middelengebruik posten:

Top 5 van festivals waar bezoekers het minst over middelengebruik posten:

Welke drugs worden door festivalgangers genoemd

Festivalgangers nemen overwegend veel middelen die de zintuigen verdoven, zoals alcohol en cannabis (43,2%). 

De tweede groep drugs die het meest genoemd wordt, zijn opwekkende middelen zoals amfetamine, cocaïne en XTC (19,7%). 

Hierna komen hallucinogenen zoals LSD en paddo’s (6,2%). 

Dissociatieve middelen, zoals ketamine en lachgas, en psychoactieve drugs zoals phenibut en pregabalin werden het minst genoemd (4,9%). Een grote groep posts repte ten slotte wel over het gebruik van drugs (26%), maar benoemde niet welke.

Drugs die op een festival het vaakst genoemd worden:

De meeste mentions van een bepaalde drug per festival zijn:

Drank of drugs?

Hoewel alcohol een drug is, wordt er in de samenleving vaak een onderscheid gemaakt tussen alcohol en andere drugs. Uit het onderzoek kwam een duidelijke voorkeur naar voren op sommige festivals voor het gebruik van alcoholische dranken óf voor drugs. 

Waarom dit onderzoek?

Middels dit onderzoek hoopt Afkickkliniekinfo.nl meer duidelijkheid te scheppen over het drugsgebruik op festivals en de grote verschillen die er zijn tussen festivals.

Het merendeel van de Nederlandse festivals hanteert een uitgesproken zero tolerance policy voor het gebruik van drugs. Zo worden bezoekers gefouilleerd op het bezit van middelen zoals cannabis en pillen. Ook worden bezoekers geweerd van het festival als drugsgebruik wordt geconstateerd.

Het strenge beleid houdt het drugsgebruik in de praktijk echter niet tegen. In een onderzoek begin 2023 van 3FM en 3Vraagt gaf één op de vijf jonge festivalbezoekers nog aan dat ze (meer) drugs willen gebruiken op een festival.

AfkickkliniekInfo.nl hoopt met haar onderzoek daarnaast inzicht te geven in de mate waarin Nederlanders openlijk het gebruik van drugs durven te bespreken en delen met anderen via social media. 

Hoewel Nederland bekendstaat om het tolerante beleid voor gebruikers, blijft veel problematisch (en illegaal) drugsgebruik vaak verborgen voor de (naaste) omgeving vanwege bijvoorbeeld stigmatisering. Door het gebruik van middelen bespreekbaar te maken, kan een mogelijke hulpvraag eerder worden geïdentificeerd.

Overzicht: volledige lijst met festivals

Dit is de volledige lijst met festivals, gesorteerd op het percentage posts dat het gebruik van middelen benoemt:

Methodologie

Met behulp van scraping tools is een database gecreëerd van alle Instagram posts van 23 populaire festivals in Nederland over de periode 2013-2023. Deze festivals werden geselecteerd op basis van aantallen bezoekers en of ze in deze periode jaarlijks of vrijwel jaarlijks werden georganiseerd.

De meer dan 700.000 Instagram posts die we verzamelden, hebben we vervolgens doorzocht op mentions voor drugs en middelengebruik. Hiervoor is een lijst samengesteld met 36 populaire drugs in Nederland op basis van eigen onderzoek en bronnen zoals de Nationale Drug Monitor. 

Omdat sommige middelen vaak ook onder andere namen bekend staan, zijn ook verschillende alternatieve namen toegevoegd aan de lijst met zoektermen. Ten slotte is ervoor gekozen om verschillende hashtags gerelateerd aan drugsgebruik toe te voegen, voor een volledig beeld. Uiteindelijk zijn de 711.492 Instagram posts zo doorzocht op 201 verschillende hashtags.