Toegeven dat je een probleem hebt, is de eerste belangrijke stap in het overwinnen van alcoholisme. Zonder professionele hulp is het stoppen met alcohol drinken een enorme uitdaging. Weet in ieder geval dat je er nooit alleen voor staat. Er zijn verschillende instanties, zoals verslavingszorg en afkickklinieken, die jou maar al te graag hulp bieden bij het behandelen van jouw alcoholprobleem.
Wat is alcoholisme?
Alcohol is een verslavend middel dat de hersenen beïnvloedt. Wanneer iemand zwaar en langdurig drank consumeert, kan dit leiden tot geestelijke afhankelijkheid en/of tot lichamelijke drang om alcohol te blijven drinken.
We spraken van alcoholisme, of een alcoholverslaving, wanneer mensen zowel geestelijk als lichamelijk afhankelijk zijn geworden van drank.
Ga hier meer de verdieping in over alcoholisme!
Wat zijn de symptomen van een alcoholist?
Alcoholisten kampen met de volgende lichamelijke verschijnselen:
- Geestelijke verwarring
- Slaapproblemen
- Trillen en zweten
- Slecht eten
- Ze zijn vaker ziek
- Toename in gewicht
- Ontstoken maagslijmvlies
- Hersenbeschadiging
- Leverproblemen
- Verhoogd risico op kanker
Lees ook: Wanneer ben je alcoholist
Hoe herken je alcoholisme?
Een alcoholist (h)erkent de ernst van de situatie in de meeste gevallen niet. Je zult merken dat hij excuses maakt voor het drankgebruik en zijn probleem ontkent.
Soms is het daadwerkelijk moeilijk om een alcoholverslaving te herkennen. Want wanneer wordt drinken nu te veel? Een alcoholverslaving kan soms jarenlang ongemerkt blijven, maar zal altijd schadelijk zijn voor de persoon zelf en de omgeving.
Behalve lichamelijke verschijnselen, kan een verslaafd persoon ook de volgende kenmerken laten zien:
- Vergeetachtigheid
- Concentratieproblemen
- Minder contact met familie en vrienden
- Drinken op ongebruikelijke tijden
- Financiële problemen
- Leugens
- Geen verantwoordelijkheid meer nemen (te laat komen op afspraken)
- Gedragsveranderingen (agressief, depressief, wisselend humeur)
- Verbergen van flessen alcohol
Hoeveel mensen in Nederland zijn alcoholist?
Er zijn helaas geen recente cijfers over hoe vaak alcoholverslaving in Nederland voorkomt. De meest recente gegevens dateren uit 2007-2009. In deze periode is vastgesteld hoeveel mensen voldeden aan de criteria (toen nog de DSM-IV) voor alcohol afhankelijkheid. Van de Nederlandse bevolking tussen de 18 en 64 jaar was 0,7% (82.400 mensen) afhankelijk van alcohol. Van deze groep was het percentage bij mannen 1% en bij vrouwen een half.
Hoeveel jongeren drinken alcohol in Nederland?
In 2020 zegt ruim 77% van de 12 tot 16-jarigen nooit te hebben gedronken. In 2019 ging het om 70%. Het percentage niet-drinkers voor 16 tot 20-jarigen is wel gedaald; namelijk van 22,4% in 2019 naar 23,3% in 2020.
Als we het hebben over zwaar alcoholgebruik, gaat het bij jongens om één keer per week minstens zes glazen alcohol op een dag. Bij meisjes gaat het om vier glazen. Ruim 22% van de 16 tot 20-jarigen vertoont zwaar drankgebruik, dat was in 2019 ongeveer 16%. Overmatig alcoholgebruik betekent bij jongens minstens 21 glazen en meisjes 14 per week. Van de 16 tot 20-jarigen was dat in 2019 11% en in 2020 12% (Centraal Bureau voor de Statistiek, 2021).
Kun je genezen van alcoholisme?
De primaire behandeling voor alcoholisme is cognitieve gedragstherapie, waarbij je de oorzaken leert die ten grondslag liggen aan jouw alcoholprobleem. Ook zul je leren hoe je emoties onder controle houdt, hoe om te gaan met tegenslagen en de juiste beslissingen te nemen.
Er zijn verschillende medicijnen die het herstel kunnen bevorderen, maar geen enkel medicijn kan een alcoholverslaving compleet genezen. Zo zijn er pillen die een heftige lichamelijke reactie zullen veroorzaken bij alcoholgebruik, of die het verlangen naar alcohol tegengaan. Alcoholverslaafden kunnen leren om alcoholisme het hoofd te bieden en ook op lange termijn controle te behouden. De hersenen zullen weer beter gaan werken en ook de besluitvorming verbetert.
Een ‘droogstaande alcoholist’ moet altijd waakzaam blijven; ieder drankje kan de eerste zijn van een terugval in oude patronen. Het ‘droog worden’ gebeurt vaak via een ontwenningskuur. Je kunt daarnaast advies of tips vragen aan je dokter, A.A. (Anonieme Alcoholisten) bezoeken om ervaringen, hoop en kracht te delen met lotgenoten, online zelfhulp gebruiken, of andere manieren vinden die kunnen helpen bij ontwenning. Een omgeving of situaties waar alcohol aanwezig is, kunnen het beste vermeden worden.
Minderen of stoppen met alcohol drinken vergt tijd en geduld. De behandeling van een alcoholverslaving kan pas van start gaan als de persoon erkent dat er een probleem is en gemotiveerd is om te stoppen. De kans dat stoppen of minderen lukt meestal met persoonlijke en professionele hulp in een afkickkliniek of via een hulpverlener in de verslavingszorg. De persoon moet weer zelfstandig controle krijgen over zijn leven en in goede gezondheid verkeren. Tijdens het ontwennen is het normaal om last te krijgen van ontwenningsverschijnselen, maar hier zijn gelukkig dus medicijnen voor.
Hoe snel herstelt je lever na stoppen met drinken?
Alcohol wordt in de lever afgebroken. Als iemand veel drinkt, dan krijgt de lever problemen en gaat deze minder goed weken. Stel dat je enkele dagen flink drinkt, dan kan er mogelijk leververvetting ontstaan; een ophoping van vet in de levercellen. Als je stopt, verdwijnt het vet samen met de klachten. Dan is er nog een leverontsteking, die kan ontstaan als je lange tijd veel drinkt, of een levercirrose. Om de schade te herstellen, is het advies om 2-3 maanden niet te consumeren.
Lees hier meer over de ontwenningsverschijnselen alcohol
Kun je zelf stoppen met alcohol drinken?
Stoppen met drinken is een doel dat alleen moeilijk te bereiken kan zijn, maar zeker niet onmogelijk. Of je zelf kan stoppen, hangt af van de mate van verslaving. Ben je niet verslaafd of heb je minimale ontwenningsverschijnselen als je niet drinkt, dan is een behandeling niet altijd nodig en is het mogelijk om zelf te stoppen. Ben je echter verslaafd, dan kan afkicken zonder professionele behandeling gevaarlijk zijn. Laat je in zo’n geval helpen!
Vraag altijd eerst informatie bij je arts, die helpt jou graag. Leg je situatie uit en geef aan dat je hulp nodig hebt. Je zult dan met jouw arts de verschillende opties bespreken.
Waar kan je hulp vinden voor alcohol?
In de meeste grote gemeenten is er een organisatie aanwezig welke hulp biedt voor behandeling van alcoholverslavingen. Op de volgende websites vind je daarnaast meer informatie over alcohol en een alcoholverslaving:
- Via minderdrinken.nl kun je zelfstandig aan de slag met een speciaal programma. Ook vind je er een handige zelftest.
- Er zijn verder nog andere online programma’s en zelfhulpgroepen, waaronder de AA.
Heb je een ouder thuis die verslaafd is aan alcohol? Dan kunnen de volgende websites interessant zijn:
- Voor kinderen of jongeren tussen de 14 en 26 jaar, kun je terecht op Kopstoring.nl (je kunt een mail sturen naar een deskundige).
- Voor jongeren ouder dan 18, kun je terecht op Helpmijndierbareisverslaafd.nl, waar het mogelijk is om online anoniem vragen te stellen.
Wat te doen als je partner alcoholist is?
Je partner aanspreken op zijn drankgebruik kan moeilijk zijn, maar je kunt zeker bijdragen aan verandering.
- Probeer niet te veroordelen en geef aan waarom het drinkgedrag van jouw partner onacceptabel is.
- Zoek zelf steun bij een vertrouwenspersoon of ander via je huisarts of een psycholoog en blijf ook goed voor jezelf zorgen.
- Maak duidelijk wat jij wel en niet accepteert en stel grenzen.
- Los geen problemen op voor de drinker, laat hem zelf de gevolgen van zijn gedrag oplossen.
- Zoek samen hulp.
Lees hier meer over hulp bij verslaving en leven met een verslaafde.
Wat kan de familie van een alcoholist doen?
Idealiter wordt de naaste omgeving, zoals familie van een alcoholist betrokken bij de behandeling. Uit ervaring weten ze vaak wat helpt of wat zeker niet zal werken en zijn zij een belangrijke steunfactor.
Help de drinker vooral niet. Blijf hem niet verzorgen en bel geen afspraken af als hij zich weer eens heeft verslapen. Zo zal de alcoholist nooit stoppen met drinken en ook geen grip krijgen op zijn leven.
Het doel is om hem verantwoordelijk te maken voor zijn eigen gedrag zodat hij weer in staat is om een ‘normaal’ leven te leiden.
Welke hulp bij alcoholverslaving?
Een verslavingskliniek biedt hulp aan mensen met een verslaving (drugs, alcohol). Daarnaast kun je terecht bij commerciële/particuliere organisaties, welke als voordeel hebben dat ze vaak kortere wachtlijsten hebben en dat ze vrijwel direct kunnen helpen.
Een nadeel is echter de hoge kosten. Vraag bij je verzekeraar informatie over wat er wel en niet wordt vergoed. Dan zijn er nog organisaties die werken vanuit een bepaalde filosofie of levensbeschouwing, bijvoorbeeld de antroposofie of het evangelie.
Behandeling werkt, je kunt van je verslaving afkomen!