De definitie van burn out omvat een aandoening waarbij de patiënt emotioneel en fysieke uitgeput is waardoor de persoon niet meer goed zijn dagelijkse taken kan uitvoeren. De begrippen overspanning en burn out worden vaak met elkaar verward. En dat is ook niet gek; het gebeurt vaak dat stress, overspanning en burnout in elkaar over gaan. We hebben het hier echter in geen een van de gevallen over een psychiatrische stoornis.
Als je twijfelt of je een burnout hebt, grijp dan zo snel mogelijk in en ga langs bij je huisarts. Hij zal nagaan of je inderdaad met een burnout gediagnosticeerd kan worden. Je kunt ook eerst onze burnout zelftest doen, om wellicht beter te begrijpen wat je voelt en denkt.
Ga meer de verdieping in: Wat is een burn out
Stress
Stress is een toestand van psychische spanning veroorzaakt door een prikkel, waardoor er verschillende geestelijke en lichamelijke klachten zullen ontstaan. Als je niet adequaat kunt reageren op deze prikkel, is de kans groot dat je gestrest zal raken.
Dit hoeft echter niet altijd negatief te zijn. Een beetje stress houdt mensen namelijk scherp en zorgt ervoor dat ze misschien meer hun best gaan doen. Stress zet aan tot actie, en daarom is het helemaal niet erg om dat af en toe te ervaren.
Echter, wanneer iemand langdurig blootgesteld wordt aan stress en het herstel niet optimaal is, kan dat leiden tot overspanning.
Overspannen
Om overspannenheid vast te kunnen stellen, zijn de volgende klachten vereist:
Ten minste drie van de volgende spanningsklachten:
- Onrustige slaap
- Prikkelbaarheid
- Niet tegen drukte of lawaai kunnen
- Moe
- Gejaagd gevoel
- Labiliteit
- Piekeren
- Problemen met concentratie en geheugen
Controleverlies
- Gevoelens van controleverlies en/of machteloosheid bij het hanteren van stressoren in het dagelijks leven.
Disfunctioneren
- Er bestaan significante beperkingen in het beroepsmatig en/of sociaal functioneren van de patiënt.
Niet uitsluitend een psychiatrische oorzaak
De spanningsklachten, het controleverlies en het niet goed kunnen functioneren zijn niet uitsluitend het gevolg van een psychiatrische aandoening.
Het verschil met stress is dat overspannenheid langer dan drie maanden aanhoudt, er spanningsklachten zijn, en het dagelijks functioneren een probleem wordt.
Burn out
In de eerste fase van een burnout is vooral stress aanwezig die lang aanhoudt en chronisch aan het worden is. Een burnout is een ernstigere vorm van overspanning waarbij er sprake is van drie criteria:
- Overspannen
- De symptomen zijn meer dan zes maanden geleden begonnen
- Vermoeidheid en uitputting die sterk op de voorgrond staan
De diagnose burn out staat niet in de DSM-5. Het is ook nog niet helemaal helder of een burnout fundamenteel verschilt van depressie en angst, aangezien de verschijnselen overeen kunnen komen. Wat we wel weten. is dan een ernstige burnout erg moeilijk te onderscheiden is van een depressie.
Hoe verschillen overspanning en burn out?
Bij een burnout duren de fysieke en psychische klachten langer. Daarnaast staan emotionele moeheid en een uitgeput gevoel meer op de voorgrond.
Een burnout hoeft ook niet werkgerelateerd te zijn, en kan dus ook andere oorzaken hebben.
Aanpak
Bij veel huisartsen werkt ook een praktijkondersteuner huisartsen voor geestelijke gezondheidszorg, ook wel de poh ggz genoemd. Dit is vaak een psycholoog of sociaal-psychiatrisch verpleegkundige.
Deze persoon kan de patiënt op diverse manieren helpen:
- Het verhelderen van problemen
- Voorlichting geven over oorzaken en oplossingen
- Het geven van advies over therapie
- Behandeling of begeleiding in de huisartsenpraktijk
- Nazorg in de ggz
Als je bent gediagnosticeerd met een burnout, dan ben je ziek en kun je voorlopig niet meer werken. Op een bepaald moment zul je opgeroepen worden door een bedrijfsarts die jouw ´belastbaarheid´ moet beoordelen. Op basis daarvan krijgen jij en je werkgever richtlijnen, over hoe veel uur je weer kunt gaan werken. Er wordt gekeken naar welke problemen er spelen, en met wat voor soort behandeling deze aangepakt kunnen worden. Het herstel proces van patiënten kan per persoon verschillen.
Lees hier meer over de re-integratie na een burn out.