Ibuprofen is één van de meest geslikte ontstekingsremmende pijnstillers die verschillende soorten pijn aanpakt. Maar hoeveel weet jij eigenlijk over deze pijnstiller? Welke dosering is bijvoorbeeld veilig en wat zijn de mogelijke bijwerkingen? Hier vind je antwoorden op de meest gestelde vragen.
Inhoud
Wat is ibuprofen?
Ibuprofen is een NSAID, wat staat voor ontstekingsremmende pijnstiller zonder steroïden. In deze categorie vallen ook diclofenac en naproxen. Deze pijnstillers zijn sterker dan paracetamol, maar hebben ook meer vervelende bijwerkingen. NSAID’s kunnen maag- en darmklachten veroorzaken. Ook hebben NSAID’s bijwerkingen die gevaarlijk kunnen zijn voor mensen met hart- en vaatziekten of nierproblemen.
Ibuprofen kan worden gebruikt bij plotselinge hevige pijn, rugpijn, gewrichtspijn (reumatoïde artritis), nek- of schouderpijn en kiespijn. Ibuprofen wordt ook regelmatig gebruikt bij hoofdpijn, migraine en menstruatieklachten, al werkt paracetamol bij deze klachten vaak even goed. Bij abnormaal vaginaal bloedverlies wordt ook vaak ibuprofen gebruikt. Ontstekingsremmende pijnstillers verminderen de pijn en de hoeveelheid bloedverlies tijdens de menstruatie.
Paracetamol en NSAID’s zoals ibuprofen zijn vrij verkrijgbaar, je hebt er geen doktersrecept voor nodig. Wel is het raadzaam om bij je huisarts te checken of het veilig voor jou is om NSAID’s te gebruiken, zeker als je ook andere medicijnen gebruikt of chronische medische klachten hebt. Ook moet je altijd lezen wat er op de bijsluiter staat.
Wat is het verschil met paracetamol en andere pijnstillers?
Pijnstillers zijn er in verschillende categorieën. Ibuprofen, aspirine en paracetamol zijn pijnstillers die de meesten van ons wel eens genomen hebben. Waar de ene soort pijnstillers beter is voor het bestrijden van heftige hoofdpijn, kun je voor gewrichtspijn beter andere medicijnen nemen. Daarnaast kunnen de bijwerkingen van deze drie pijnstillers verschillen.
Paracetamol en ibuprofen zijn niet hetzelfde. Paracetamol werkt pijnstillend en koortsverlagend, en ibuprofen werkt pijnstillend, koortsverlagend maar ook ontstekingsremmend. Paracetamol is dus een minder zware soort pijnstiller dan ibuprofen. Paracetamol is de meest gebruikte en lichtste pijnstiller, met de minste bijwerkingen of zelfs helemaal geen bijeffecten. Bij lichte of matige pijn begin je altijd met paracetamol. Aspirine werkt pijnstillend, koortsverlagend en is ook ontstekingsremmend.
Heeft paracetamol of aspirine onvoldoende effect en geeft het geen verlichting van de pijn? Dan kun je andere medicatie proberen, zoals ibuprofen. Ibuprofen werkt pijnstillend, heeft een koortsverlagende werking en ook een ontstekingsremmende werking. Daarnaast werkt het spierontspannend.
De zwaarste categorie pijnstillers bestaat uit opiaten. Voorbeelden hiervan zijn morfine, oxycodon, tramadol, methadon en fentanyl.
Opiaten worden gebruikt bij ernstige chronische pijn, bij operaties in ziekenhuizen en om pijn in de laatste levensfase te verzachten. Alleen artsen schrijven opiaten voor en moeten zorgvuldig, volgens recept, gebruikt worden. Deze soort pijnstillers kan ernstige bijwerkingen hebben, waaronder ook het in korte tijd ontwikkelen van lichamelijke afhankelijkheid: een vorm van verslaving.
Hoe lang en hoe snel werkt ibuprofen?
Ibuprofen is verkrijgbaar in pil-, poeder- en capsulevorm. Al deze vormen werken op min of meer dezelfde manier: binnen 30 tot 60 minuten is de pijnstillende werking merkbaar. Na 6 tot 8 uur neemt de werking af.
Er zijn, naast de reguliere variant van ibuprofen, ook tabletten ibuprofen verkrijgbaar met een vertraagde afgifte: deze vorm van ibuprofen zal langer werken, maar heeft ook langer tijd nog om te beginnen met werken. Deze vorm van ibuprofen werkt na 2 tot 3 uur en de werking houdt zo’n 12 uur aan.
Ibuprofen dosering
Hoeveel ibuprofen mag je innemen per dag? Voor een volwassen persoon is de reguliere maximale dosering per dag 1200mg. Omdat ibuprofen zo’n 6 tot 8 uur werkt, is de meest verstandige wijze van gebruik om drie keer per dag ibuprofen 400 te nemen. Gebruik je ibuprofen 600? Neem dan niet vaker dan twee keer per dag een tablet of capsule.
In ernstige gevallen, of in situaties waarin de pijnklachten snel erger worden, is het geoorloofd om tijdelijk de hoeveelheid ibuprofen te verhogen tot een maximale dosis van 2400mg per dag (4 keer 600mg). Heb je een hogere dosis dan 1200mg nodig om ernstige pijn klachten te onderdrukken? Raadpleeg dan altijd je huisarts: hij of zij kan bepalen hoeveel dagen je achter elkaar een verhoogde dosering veilig kunt gebruiken.
Het is belangrijk om ibuprofen zo kort mogelijk te nemen, om vervelende bijwerkingen zo veel mogelijk te beperken.
Bij abnormaal vaginaal bloedverlies mag je ibuprofen, volgens de NHG-Standaard Vaginaal Bloedverlies, maximaal de drie dagen van de menstruatie met de hevigste klachten nemen.
Als je deze ontstekingsremmende pijnstiller gebruikt tegen koorts, dan mag je het niet langer dan drie dagen nemen. Gebruik je het tegen pijn? Neem het dan maximaal vijf dagen. En als je ibuprofen lang achter elkaar gebruikt tegen hoofdpijn, kan dat de hoofdpijn juist verergeren.
Bij langdurig gebruik van ibuprofen waarbij er onvoldoende effect is van de pijnstiller en pijnklachten niet afnemen, moet je altijd je huisarts raadplegen.
Hoe ibuprofen gebruiken?
Ibuprofen pillen om te slikken
Ibuprofen in tablet- of capsulecvorm kun je nemen met een glaasje water. Dit kan een keer per dag zijn of vaker, afhankelijk van de voorgeschreven dosis. Je lichaam neemt ibuprofen het snelst op wanneer je dit voor de maaltijd op nuchtere maag inneemt. Echter, kan ibuprofen maagklachten veroorzaken, en om dit te voorkomen, kun je ibuprofen het beste tijdens of vlak na een maaltijd innemen.
Wanneer je ibuprofen in oploszakjes neemt, laat je deze volledig oplossen in een glas water.
In het geval van siroop voor kinderen, gebruik je idealiter de doseerspuit die je bij de verpakking krijgt om de juiste dosering af te meten.
Verder kun je ibuprofen krijgen in de vorm van zetpillen, voor zowel kinderen als volwassenen. Er wordt geadviseerd om de zetpil in te brengen met de stompe punt omhoog, zodat de pil beter op z’n plaats blijft zitten.
Let er altijd op dat je de juiste dosis neemt. Vraag advies aan je apotheker of behandelend arts.
Ibuprofen om lokaal aan te brengen
Ibuprofen is verkrijgbaar in pleisters en gel, die je lokaal aan kunt brengen om spierpijn en lokale ontstekingen te bestrijden.
Ibuprofen bijwerkingen
De ontstekingsremmende pijnstiller verlaagt koorts en, zoals de naam ook aangeeft, remt ontstekingen. Artsen schrijven ibuprofen regelmatig voor om diverse klachten te behandelen, waaronder gewrichtspijn (reumatoïde artritis), hoofdpijn, migraine en bij abnormaal vaginaal bloedverlies rijdens de mesntruatie wordt ook vaak ibuprofen gebruikt. Helaas kan ibuprofen ook een aantal bijwerkingen hebben.
Bijwerkingen die zeer vaak voorkomen, zijn:
- Diarree
- Dsypepsie
Bijwerkingen die vaak voorkomen, zijn:
- Hoofdpijn
- Duizeligheid
- Maag- darmstoornissen (o.a. buikpijn, misselijk, braken, opgeblazen gevoel, flatulentie, obstipatie, bloed in de feces, gastro-intestinale bloeding
- Vermoeidheid
Mag ik ibuprofen samen met paracetamol gebruiken?
Ja, in sommige situaties is het verstandig om paracetamol te combineren met ibuprofen. Werkt paracetamol of ibuprofen alleen onvoldoende en houden je pijnklachten aan? Neem dan altijd eerst contact op met je huisarts voordat je verschillende pijnstillers gaat combineren.
Paracetamol en ibuprofen versterken elkaar. Heb je hevige klachten, dan kan het nemen van beide pijnstillers een goede oplossing zijn. Je mag ze dus combineren, maar let wel op hoeveel ibuprofen en paracetamol je samen neemt. Raadpleeg je arts. De juiste dosering aanhouden bij het nemen van pijnstillers is essentieel. Bij te veel pijnstillers kun je namelijk nog meer klachten ontwikkelen, en daarnaast zou je zelfs een overdosis kunnen nemen. Houd je daarom altijd aan de maximum dosering en volg de instructies op die in de bijsluiter staan.
Is ibuprofen overdosis mogelijk, en zo ja, wat gebeurt er dan?
Het is mogelijk om een overdosering ibuprofen binnen te krijgen. Houd je altijd aan de maximale dagelijkse dosering van 1200mg, en in extreme pijnsituaties 2400mg. Bij doseringen boven de 2400mg kunnen er snel zeer ernstige bijwerkingen, met gevaarlijke gevolgen, optreden.
Het verschilt per persoon wanneer de mogelijke bijwerkingen levensbedreigende situaties veroorzaken. Bij NSAID’s is er over het algemeen de volgende regel: als de inname meer dan tien keer de therapeutische dosering is, wordt het gebruik als giftig gezien. Bij kinderen is dit bij vijf keer.
Symptomen van een overdosering ibuprofen zijn: misselijkheid, overgeven (waar bloed bij kan zitten) en heftige pijn in de buik. Gebruik je al langer dan 14 dagen ibuprofen of een hogere dosering dan 1200mg per dag en ontstaan deze klachten, neem dan onmiddellijk contact op met een arts en bel 112. Een overdosering ibuprofen kan levensbedreigende interne bloedingen veroorzaken.
Levensgevaarlijke gevolgen van een overdosis ibuprofen zijn onder andere heftige maag- en darmproblemen met kans op interne bloedingen, een gevaarlijk hoge bloeddruk en het uitvallen van de nieren.
Wat moet ik doen bij een overdosis ibuprofen?
Waarschuw direct een huisarts en bel 112. Een overdosis ibuprofen kan levensbedreigende inwendige bloedingen veroorzaken die direct medische hulp vragen.
Klopt het dat ibuprofen je maag beschadigt?
Ibuprofen remt de aanmaak van bepaalde enzymen in je maag, die zorgen voor de bescherming van de slijmvliezen in de wanden van je maag. Wanneer je ibuprofen gebruikt op een lege maag, wanneer je langer dan twee weken achter elkaar dagelijks ibuprofen slikt of wanneer je ibuprofen in hoge doseringen slikt, kunnen hierdoor beschadigingen aan je maagwand ontstaan.
Ibuprofen kan dus klachten als braken, brandend maagzuur, bloederige ontlasting, misselijkheid en een maagzweer met bloedingen veroorzaken.
Heb je een gevoelige maag? Neem ibuprofen dan na een maaltijd, dit verkleint de kans op maag- en darmklachten.
Kun je verslaafd raken aan ibuprofen?
De kans op het ontwikkelen van lichamelijke afhankelijkheid is bij het gebruik van ibuprofen verwaarloosbaar. Sterker: wanneer je langere tijd veel ibuprofen slikt, is de kans groot dat je lichaam signalen gaat geven dat het teveel van deze stof binnenkrijgt. Hoofdpijn en buikpijn zijn hiervan de voornaamste symptomen. Het probleem hierbij is echter dat je als je gebruiker al snel denkt dat de pijnstiller niet goed werkt, waardoor je denk de dosis te moeten verhogen. Zo kun je in een vicieuze cirkel terechtkomen.
Een mogelijk risico hiervan is het ontwikkelen van geestelijke afhankelijkheid: je denkt ibuprofen nodig te hebben om normaal te kunnen functioneren, ondanks dat je lichaam juist aangeeft dat het teveel ibuprofen krijgt. Geestelijke afhankelijkheid is een vorm van verslaving die serieuze gevolgen kan hebben, zowel lichamelijk als geestelijk. Hoe eerder je dit mogelijke probleem herkent en aanpakt, hoe gemakkelijker het is om hier iets aan te doen.
Je kunt altijd terecht bij je huisarts, wanneer je je zorgen maakt over je pijnstiller gebruik. Wanneer nodig, kan je huisarts je doorverwijzen naar professionele, gespecialiseerde hulp, zoals een afkickkliniek.
Wie kan beter geen ibuprofen nemen?
Mensen die astma of darmproblemen (zoals ziekte van Crohn of colitis ulcerosa) hebben, kunnen beter geen NSAID’s nemen, omdat het deze aandoeningen eventueel kan aanwakkeren.
Bij ernstige nierfunctiestoornissen en ernstige leverfunctiestoornissen, is gebruik van ibuprofen gecontra-indiceerd. Je nieren werken minder goed? Overleg dan met de apothekeer. Een ander medicijn kan dan geschikter zijn. Ook als je dialyseert, moet je overleggen met je apotheker. Bij dialyse kan het medicijn meer bijwerkingen veroorzaken. Verder kunnen pijnstillers zoals ibuprofen, diclofenac en naprocen het risico op (acute) nierschade vergroten. Bij een levercirrose mag je deze pijnstiller niet gebruiken. Ibuprofen kan namelijk meer bijwerkingen veroorzaken. Een ander medicijn is dan gewenst.
Ook oudere mensen kunnen beter terughoudend zijn met het nemen van deze medicatie.
Ibuprofen en zwangerschap
Er wordt afgeraden om op eigen houtje ibuprofen te nemen tijdens je zwangerschap. Vraag advies aan je huisarts of apotheker. In het derde trimester van de zwangerschap wordt ibuprofen afgeraden omdat het negatieve gevolgen hebben voor het ongeboren kind. Wetenschappelijk onderzoek heeft uitgewezen dat gebruik van deze pijnstiller in de vroege fase van de zwangerschap de kans op een miskraam kan verhogen, en in de latere fases voor weeënremming en een verlenging van de bloedingstijd bij de moeder.
Een andere pijnstiller, zoals paracetamol, is wel een optie, maar gebruik altijd de laagste dosering en voor een zo kort mogelijke periode. Neem contact op met de huisarts indien je klachten niet verbeteren of zelfs verergeren.
Ibuprofen en borstvoeding
Ibuprofen kan in kleine hoeveelheden via de borstvoeding bij de baby terechtkomen. Daarom kun je tijdens de borstvoedingsperiode beter gaan voor paracetamol in voldoende hoge dosering. Wanneer deze pijnstiller niet genoeg effect heeft, kun je het beste contact opnemen met je huisarts.
Ibuprofen en sporters
Sporters gebruiken vaak pijnstillers en ontstekingsremmers in perioden van zware training, bij blessures of voor wedstrijden. Veelvuldig gebruik van deze medicijnen kan een sporter echter meer kwaad dan goed doen omdat het de opbouw van spiermassa en kracht tegengaat.
Pijnstillers en ontstekingsremmers die zonder recept verkrijgbaar zijn, zoals paracetamol en ibuprofen, worden vaker gebruikt door topsporters dan door niet-sporters. Sporters gebruiken medicijnen tegen acute pijn, om de pijngrens te verhogen en om ontstekingen door blessures te verminderen. Naast pijnstillend kan paracetamol ook prestatiebevorderend werken. In een recente studie presteerden sporters beter op een maximale inspanningstest nadat zij één gram paracetamol slikten. In een andere studie konden wielrenners meer vermogen leveren tijdens een herhaalde sprintprestatie nadat zij paracetamol hadden geslikt. Deze prestatieverbetering komt waarschijnlijk doordat paracetamol ervoor zorgt dat de spieren beter geactiveerd kunnen worden.
Minder spiermassa
Het gebruik van pijnstillers heeft een belangrijke keerzijde, zo waarschuwt een groep Zweedse onderzoekers. Normaal gezien vindt er bij iedere training of wedstrijd eiwitafbraak plaats in de spieren. Ná de training maakt het lichaam eiwit aan, waardoor de spieren zich herstellen. Onlangs ontdekte een groep onderzoekers dat de eiwitaanmaak in de spieren minder groot was als sporters vóór de training paracetamol of ibuprofen gebruikten. Op lange termijn zorgde gebruik van een hoge dosis ibuprofen dat sporters minder toename in spiermassa en kracht hadden dan sporters die geen pijnstillers slikten. De eigenschappen van pijnstillers die pijn en ontstekingen onderdrukken, beïnvloeden namelijk ook de eiwitaanmaak in de spieren die zorgt voor spieropbouw na een training.
Kosten-baten analyse
Pijnstillers hebben bijwerkingen, zoals leverfalen, maagklachten en bloedingen. Gezien deze bijwerkingen én het negatieve effect van pijnstillers op de spieropbouw adviseren de onderzoekers om terughoudend te zijn met het gebruik van pijnstillers en deze niet vaker of langer dan nodig te gebruiken. Op basis van het beperkte aantal onderzoeken is nu helaas nog niet te zeggen vanaf welke dosering het negatieve effect op de spierontwikkeling plaatsvindt. Sporters en medische staf moeten daarom de afweging maken of het prestatiebevorderende effect van pijnstillers opweegt tegen de gezondheidsrisico’s en het negatieve trainingseffect.
Veelgestelde vragen
Is ibuprofen verslavend?
Ibuprofen is niet lichamelijk verslavend. Je lichaam gaat zelfs protesteren wanneer je langere tijd ibuprofen slikt en je een teveel van deze stof binnenkrijgt. Je ervaart dan hoofdpijn en buikpijn. Echter gebeurt het vaak dat mensen denken dat de pijnstiller niet goed werkt, waardoor ze al snel de dosis zullen verhogen. En zo komt men in een vicieuze cirkel terecht. Wel kun je geestelijk afhankelijk raken aan ibuprofen. In zulke gevallen denk je ibuprofen nodig te hebben om normaal te kunnen functioneren, zelfs als je lichaam aangeeft dat het teveel ervan binnenkrijgt.
Hoeveel ibuprofen is fataal?
Een overdosis ibuprofen kan dodelijk zijn, vooral als je een overdosis combineert me alcohol. Als volwassene mag je niet meer dan 1200 mg ibuprofen per dag gebruiken om een overdosis te voorkomen. De arts kan in sommige gevallen een hogere dosis adviseren, maar daarbij word je wel goed onder controle gehouden. Soms wordt de dosis verhoogd tot een maximale dosis van 2400 mg per dag (4 x 600 mg).
Wat als ik teveel ibuprofen heb ingenomen?
Een overdosis ibuprofen beschadigt je maag, waardoor je misselijk zal worden en moet braken. Daarnaast kan het bloedingen veroorzaken, een verminderde ademhaling, sufheid en leverschade.