Heb je last van angstige gedachten die je verhinderen het leven te leiden dat je wenst? Heb je last van paniekaanvallen om de meest onbenullige redenen?
Dan zou er sprake kunnen zijn van een gegeneraliseerde angststoornis, een paniekstoornis, of een andere soort angststoornis.
Inhoud
Wanneer is angst abnormaal?
We spreken van abnormale angst wanneer deze naar verhouding te intens is, te vaak gebeurt of zich te lang voordoet. De angstgevoelens kunnen je dagelijks leven gaan beïnvloeden. Je gaat situaties vermijden om te voorkomen dat je angstig wordt. Daarnaast kun je last hebben van verwachtingsangst, waarbij je angstgevoelens oproept door in je gedachten iets te verwachten. Je ervaart dus angst, terwijl er nog geen gevaar is. Zo verval je al snel in een vicieuze cirkel die de angstgevoelens in stand houden.
Angst is normaal gesproken een gezonde emotie die ons wegleidt van gevaar. Deze emotie is in de loop van honderdduizenden jaren geëvolueerd door een proces dat natuurlijke selectie heet.
Het behandelen van een angststoornis gebeurt meestal door middel van cognitieve gedragstherapie. We zien vaak dat angststoornissen samengaan met een hele reeks psychische klachten, eetstoornissen, depressie, middelenmisbruik en slapeloosheid.
Lees hier meer over mentale gezondheid
Waar komt angst vandaan?
Dankzij het gen dat aanleiding geeft tot angst, hadden onze voorouders die deze levensreddende emotie vertoonden meer kans om lang genoeg te leven om kinderen te krijgen en het gen door te geven aan verdere generaties, vergeleken met degenen die dat niet deden.
Chemisch gezien wordt angst geprecipiteerd door een hormoon dat adrenaline heet. Angst staat ook bekend als de ‘vecht of vlucht’ reactie. Wie een angststoornis heeft, wekt echter een afgifte van adrenaline op, zelfs als gevaar zich redelijkerwijs niet aandient.
Leven in angst
Mensen met angststoornissen ervaren tijdens hun dagelijks leven constante angst. Het optreden van ‘paniekaanvallen’ betekent dat veel angstlijders bang zijn om terecht te komen in situaties waarin ze de controle kunnen verliezen. Daarom zullen ze zo veel mogelijk vermijden om zich buiten hun eigen huis te wagen. Zo worden veel angstlijders ‘aan huis gebonden’.
Een angststoornis of angstklachten kunnen het gevolg zijn van langdurig drugs- of alcoholgebruik. Angststoornissen kunnen ook veroorzaakt worden door een traumatische gebeurtenis die zich in het verleden van de lijder voordeed. Dit staat vaak bekend als ‘posttraumatische stressstoornis’. Een angststoornis gaat niet zomaar over en moet behandeld worden door een professionele hulpverlener of behandelaar, zoals een psycholoog of een praktijkondersteuner ggz. De huisarts kan jou hierover het beste advies geven.
Hoe angst wordt ingedeeld
In de loop van de jaren hebben onderzoekers en wetenschappers angsten ingedeeld in meer specifieke aandoeningen, afhankelijk van de symptomen die patiënten hebben gemeld.
Deze aandoeningen zijn onder andere:
- Gegeneraliseerde angststoornis (GAD) – deze variëteit wordt ontsierd door een gevoel van angst of intense bezorgdheid
- Post Traumatische Stress Stoornis (PTSS) – deze aandoening wordt gekenmerkt door een voortdurende staat van angst die verband houdt met een posttraumatische gebeurtenis, b.v. een auto-ongeluk of militaire gevechtsdienst
- Obsessief-compulsieve stoornis (OCD) – deze aandoening wordt gekenmerkt door irrationele overtuigingen. Deze overtuigingen hebben meestal betrekking op reinheid en besmetting. OCD slokt een groot deel van de dag van de lijder op, waardoor hij niet in staat is te werken
- Fobieën – Een specifieke fobie omvat irrationele angsten voor bijvoorbeeld vliegen, insecten, hoogtes, een sociale fobie enz.
Angstverschijnselen om op te letten
Als je vermoedt dat je aan een angststoornis lijdt, is het belangrijk om met een behandelaar een behandelplan op te stellen met concrete doelstellingen en je de juiste therapie krijgt. Maar voor je dat doet, wil je misschien eerst de veel voorkomende symptomen kennen die bij een angststoornis horen.
Deze symptomen zijn onder andere:
- Een verhoogde hartslag
- Gebrek aan concentratie
- Irrationaliteit
- Verwarring
- Tranenvloed
- Slapeloosheid
- Transpiratie
Behandelingen
Er zijn verschillende vormen van behandeling voor het aanpakken van angstklachten. Er wordt voornamelijk gebruik gemaakt van cognitieve gedragstherapie en psycho educatie.
Cognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie bestaat uit twee soorten psychotherapie, namelijk gedragstherapie en cognitieve therapie. Gedragstherapie richt zich vooral op het veranderen van gedrag om angstgevoelens te overwinnen en cognitieve therapie gaat over het aanpakken van jouw (irrationele) gedachten en manier van denken.
Het doel van cognitieve gedragstherapie in z’n geheel is angstgedachten te veranderen, waardoor gevoelens en gedrag die daaruit voortkomen, ook zullen veranderen. Het gaat er niet alleen om dat je positief leert te denken, maar ook om realistischer te leren denken. De therapie kan van korte duur zijn of op langere termijn worden doorgezet, afhankelijk van de ernst van de problematiek.
Psycho-educatie
Deze psychologische behandeling bestaat uit het krijgen van voorlichting en advies van een psycholoog met betrekking tot de klachten die je ervaart. Als je kampt met vervelende symptomen, heb je natuurlijk behoefte aan (juiste) informatie.
Psycho-educatie kan eventueel samengaan met een behandeling door een hulpverlener. Tijdens de therapie geeft een psycholoog dan voorlichting en advies, en wordt er meer de diepte in gegaan door middel van bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie.
Medicatie
De belangrijkste medicijnen die door een huisarts worden voorgeschreven bij angststoornissen, zijn antidepressiva. Echter, kunnen antidepressiva soms (ernstige) bijwerkingen veroorzaken. Er wordt altijd eerst aangeraden om met een psychologische behandeling te beginnen. Na het afronden van een dergelijke behandeling is er namelijk minder kans dat de klachten terugkomen, omdat je een methode geleerd hebt om op de juiste manier met je problemen om te gaan.
Ook kan het helpen om bepaalde oefeningen te doen, zoals ademhalings- en ontspanningsoefeningen, om je angsten te beheersen en je negatieve gedachten te veranderen.
In Duitsland gebruiken ze veel middelen op plantaardige basis. Sint-Janskruid is daar een voorbeeld van en staat daar geregistreerd voor de behandeling van angst, slaapproblemen en depressie.
Echter moet er voor de volledigheid gemeld worden dat het nut van Sint-janskruid als primaire behandeling van angstgevoelens niet is vastgesteld. Er kunnen daarnaast bijwerkingen optreden.
Afkickbehandeling voor angst
Behandelingsmethoden voor angsten zijn voor de meeste patiënten zeer succesvol.
Je angstbehandeling wordt precies op je behoeften afgestemd. Als je in een angst afkickcentrum komt, voert een psychiater een complete evaluatie van je medische voorgeschiedenis uit.
Er wordt een volledig medisch onderzoek uitgevoerd, zowel psychisch als psychologisch. De psychiater bepaalt de categorie van de angststoornis waaraan je lijdt, zoals hierboven geschetst.
De angstbehandeling die we voorstaan is zeer gestructureerd en je moet bereid zijn de hele dag therapiesessies bij te wonen. Behandelen kan zowel op ambulante als residentiële basis.
Over het algemeen bevelen we residentiële behandeling aan, gezien de voordelen die deze vorm van behandeling heeft boven andere beschikbare vormen van therapie.
Residentiële behandeling vereist dat je voor de hele duur van je programma in het behandelcentrum intrekt. Deze programma’s duren meestal tussen veertien en achtentwintig dagen. De vereiste duur van de behandeling wordt bepaald tijdens een beoordeling vóór de opname.
Zoek hulp
Herken jij de symptomen van een gegeneraliseerde angststoornis, een paniekstoornis, of een andere angststoornis die jouw gedachten en gedrag beïnvloeden? Trek dan zo snel mogelijk aan de bel en ga op zoek naar een behandelaar.