Voorlichting over een psychisch probleem is essentieel voor zowel de patiënt als voor hun naasten en familieleden. Psycho educatie speelt daarin een sleutelrol, maar draagt ook zorg voor het bevorderen van acceptatie van de psychische aandoening, het verminderen van stigma en het verbeteren van de kwaliteit van leven voor degenen die ermee te maken hebben. Lees waarom het begrijpen van bepaalde symptomen en het ontwikkelen van de juiste vaardigheden hierin cruciaal is.
Inhoud
Wat is psycho educatie?
Psycho educatie (PE) vormt een belangrijke benadering binnen de psychologische en psychiatrische zorg. De behandelaar geeft uitleg aan een cliënt, diens partner, familie en betrokkenen. Er wordt informatie verstrekt over de gestelde diagnose en psycho-educatie geeft hen handvatten in het omgaan met de psychische klachten.
De vorm van PE varieert; sommige zorgverleners geven leestips, terwijl anderen de informatie liever mondeling verstrekken, zowel in groepsverband als individueel. Het hoofddoel van psycho educatie is het vergroten van kennis over psychische problemen door ADHD, angst, depressie of psychose.
De behandelaar vertelt daarbij over de eventuele oorzaken en wat er precies aan de hand is met de patiënt. Er wordt getracht het stigma van psychische aandoeningen te verminderen, acceptatie van symptomen en behandelingen te bevorderen, en de consistentie in het volgen van behandelingen te verbeteren.
Welke vormen van psycho educatie zijn er?
Er zijn verschillende soorten psycho educatie. Samen met je therapeut of psycholoog kies je de beste vorm en wordt er vervolgens een individueel behandelplan opgezet waarbij ook het aantal gesprekken wordt bepaald.
Er zijn twee vormen van psycho educatie:
- Psycho-educatie samen met leeftijdsgenoten: het blijkt erg fijn voor kinderen en jongeren met een aandoening als autisme, ADHD, ADD, angstaanvallen, borderline of een eetstoornis om met elkaar in gesprek te gaan. Ze leren van elkaar en kunnen elkaar vaak praktische tips geven, want zij ervaren elke dag allemaal de sociale gevolgen van hun aandoening.
- Psycho-educatie alleen: sommigen hebben meer baat bij één-op-één gesprekken met hun behandelaar. Je kunt dit ook online doen als je last van angsten of depressieve gevoelens hebt, of wanneer je ADHD hebt.
Bij welke aandoeningen helpt psycho educatie?
Een goede voorlichting is van groot belang en gelukkig kan PE bij veel psychische problemen ingezet worden. In adviserende gesprekken geeft de behandelaar dan uitleg over de problematiek van de vastgestelde psychische klachten.
Aandoeningen die baat hebben bij psycho educatie:
- ADHD: Drie op honderd kinderen in Nederland heeft ADHD. Wanneer je ADHD hebt, ben je vaak erg impulsief en ben je snel afgeleid. Je rem ontbreekt soms en je hebt moeite jezelf in de hand te houden.
- Autisme: Voor veel mensen met autisme is een vaste dagelijkse routine van groot belang. Zij hebben vaak moeite met veranderingen, maar ook met sociale omgang. Ze zijn echter vaak goed in analytisch denken en in het vinden van creatieve oplossingen.
- Depressie: Dealen met een depressie is zwaar, je verliest namelijk het plezier in je leven. Bijkomende zaken zijn meestal vermoeidheid, onrust, een verstoord slaappatroon en een sterk verminderde eetlust.
- Eetstoornissen: De meeste personen met een eetstoornis ervaren een vertekend lichaamsbeeld en hebben angst om aan te komen. Dit leidt tot constant opletten op hun eetgewoonten, het gebruik van laxeermiddelen of braken. In de loop van tijd wordt dit een verslaving.
- Psychose: Mensen die lijden aan een psychose zijn de grip op de realiteit kwijt. Ze hebben waanbeelden, zijn achterdochtig en kunnen daardoor niet meer normaal functioneren.
- Trauma: Een nare gebeurtenis uit het verleden waar je niet mee kunt omgaan wordt een trauma genoemd. Wanneer dit trauma je dagelijks leven belemmert, lijd je waarschijnlijk aan een posttraumatische stressstoornis. Dit uit zich in isolatie, angst, depressie of een verhoogde prikkelbaarheid.
Wanneer kies je voor psycho educatie?
Psycho educatie is van groot belang en vaak onontbeerlijk zodra er na een langdurige periode van moeilijkheden eindelijk een diagnose is gesteld. Het vormt meestal het startpunt van een behandeltraject en wordt toegepast bij diverse aandoeningen.
De cliënt en familieleden kiezen voor dit traject wanneer zij niet goed weten om te gaan met de gestelde diagnose. Ze kunnen de psychische problemen zo beter leren accepteren en ook begrijpen hoe het leven voor het kind en het gezin het beste ingericht kan worden.
Veelgestelde vragen over psycho educatie
Wat is het verschil tussen psycho-educatie en traditionele therapie?
Psycho educatie kan onderdeel zijn van verschillende therapeutische benaderingen. Waar andere benaderingen zich richten op het veranderen van denkpatronen, emoties of gedrag, draagt psycho-educatie bij aan begrip en empowerment door middel van kennis.Het kan effectieve en holistische ondersteuning bieden aan cliënten, hun vrienden en familieleden.
Voor welke doelgroepen is psycho-educatie het meest geschikt?
Patiëntengroepen die het meeste van PE kunnen profiteren zijn kinderen, jongeren en hun ouders. Zij leren de situatie begrijpen en krijgen handvatten om hier zo goed mogelijk mee om te gaan.
Hoe lang duurt een typisch psycho-educatieprogramma?
Hoe lang een typisch psycho-educatie traject duurt, verschilt per organisatie. Het kan gaan om slechts enkele gesprekken of groepssessies, maar het kunnen er ook meer zijn. In een psycho educatie sessie geeft een psycholoog of behandelaar allereerst uitleg over het specifieke doel van PE.Daarna worden de diverse vormen van PE belicht, afhankelijk van de doelgroep, het interventiedoel en de omgeving. Tijdens de sessies krijg je handvatten zodat je goed kunt leren omgaan met jouw specifieke psychische klachten.