Zorgen dat je nicotine binnenkrijgt zonder sigaretten te roken: het kan. Misschien heb je weleens Snus gebruikt: een fijngemalen en gestoomde tabak in heel kleine zakjes. Je stopt dit zakje tussen je bovenlip en je tandvlees. De nicotine uit dit zakje komt meteen in de bloedbaan terecht, waardoor het effect vrijwel direct wordt gevoeld. Snus is voor veel mensen een alternatief voor sigaretten. De longen zullen niet worden aangetast, maar toch blijft de nicotine schadelijk. Snus heeft door de nicotine een verslavende werking en het gebruik ervan is in Europa, Zweden uitgezonderd, verboden.
Deze ‘zuigtabak’ lijkt in Nederland steeds populairder te worden onder de jongeren. Is Snus echter net zo verslavend als sigaretten en kleven er risico’s aan?
Inhoud
Wat is Snus?
Snus (uitgesproken als ‘Snuus’) is een rookloze, fijngemalen tabak die in theezakjes wordt gestopt, nicotine pouches genaamd. Je plaatst zo’n zakje onder je bovenlip en de nicotine, via de kleine bloedvaatjes daar, komt in je bloedbaan terecht.
Je koopt deze zakjes meestal in een rond doosje, maar Snus kan ook los worden gekocht. De zakjes kunnen verschillen in gewicht en kunnen 7.81 tot 20.6 milligram nicotine bevatten.
De hoeveelheid nicotine die het afgeeft, hangt dus af van de concentratie nicotine en van hoe lang je het in je mond houdt. Net als het roken van sigaretten heeft Snus een verslavende werking.
De echte Snus komt oorspronkelijk uit Scandinavie en was daar in de 16e eeuw al populair. Voor Zweedse boeren was het een methode om hun tabaksoogst op te slaan. De bladeren werden gedroogd en vervolgens tot poeder gemalen. Dit poeder werd aangemaakt met zout en kruiden, om daarna verpakt te worden in kleine zakjes van stof. Vervolgens liet men deze een jaar fermenteren. Gebruikers inhaleerden Snus of strooiden het op hun brood. Ook werd het vroeger voorgeschreven door Zweedse artsen, omdat Snus toen een bekende remedie was tegen kiespijn, hoofdpijn en een slechte adem.
Productie en typen van Snus
Na het oogsten van de Snus bladeren begint het drogen onder de zon of in een schuur. Eenmaal gedroogd worden ze geplet, en als de Snus tabak goed fijngemalen is, wordt het gemixt met zout en water.
De tabakswaar wordt verhit tijdens het pasteurisatie proces. Micro-organismen worden onschadelijk gemaakt en de Snus verbetert qua geur en smaak. Vervolgens laat men de Zweedse Snus tabak afkoelen en worden er andere ingrediënten toegevoegd. Ook de bekende sigarettenmerken verkopen verschillende soorten en smaken, denk aan pepermunt, eucalyptus, en ‘robuust’.
Al bevat het Snus zakje maar 30% tabak en 70% procent water, toch zal de smaak van Snus nicotine lang aanwezig blijven in je mond. Door het toegevoegde zout en de smaak zal je minder speeksel aanmaken dan bij pruimtabak.
Hoe wordt Snus gebruikt?
Snus gebruiken is simpel: het zakje plaats je tussen je bovenste lip en je tandvlees of aan de zijkant van je kaak. Het zakje laat je meestal 15 tot 60 minuten zitten. Je hoeft Snus niet te kauwen, laat het gewoon zitten en houd je speeksel in je mond.
De nicotine komt direct in je bloed terecht, dus je zult het effect van de tabak al snel voelen. Beginners kunnen soms misselijk worden of duizeligheid ervaren.
Snus wordt dus vooral geproduceerd en gebruikt in Scandinavië. Het zijn voornamelijk jongeren die Snus gebruiken, maar ook mensen die proberen te stoppen met roken. Sinds 2022 lijkt het ook in ons land aan populariteit te winnen.
Wat zijn de effecten van Snus?
Snus wordt gezien als goed alternatief voor roken en sommigen ervaren de effecten als prettig. Je spaart je longen, maar toch blijft de Snus nicotine schadelijk, want dat blijft immers een giftige stof. Nicotine zorgt bovendien dat het lichaam adrenaline afgeeft.
Je krijgt ontwenningsverschijnselen als je stopt, net als rokers.
De effecten die je kunt ervaren bij Snus gebruik:
- Een opgewekt gevoel en alertheid
- Tintelingen
- Een beter concentratievermogen
- Ontspanning
- Een onrustig gevoel
- Versnelde hartslag
- Onregelmatige hartslag
Wat zijn de bijwerkingen van Snus?
Niet iedereen heeft een positieve ervaring met Snus. Sommigen ervaren minder fijne bijwerkingen, zoals:
- Depressieve gevoelens
- Misselijkheid
- Hoofdpijn
- Duizeligheid
- Maagpijn
- Een gestrest gevoel
Wat zijn de gevolgen voor de gezondheid?
We kunnen de gevolgen voor de gezondheid bij gebruik van Snus verdelen in twee categorieën; de korte termijn effecten en de lange termijn effecten.
De korte termijn effecten zijn te vergelijken met die van roken, al wordt de nicotine langzamer opgenomen in ons lichaam. De effecten komen geleidelijk en duren langer dan bij een sigaret.
De nicotine wordt vervolgens afgebroken door de lever, hoe snel dat gaat is afhankelijk van je gewicht en jouw nicotinetolerantie.
Sommige zakjes bevatten meer nicotine dan andere, maar er bestaan ook varianten zonder tabak, de zogenaamde nicotinezakjes.
De lange termijn effecten van Snus en andere rookloze tabak brengen verslaving en gezondheidsrisico’s mee:
- Nicotineverslaving
- Irritatie keel- en mondholtes
- Risico neus- en mondkanker
- Kans op hart- en vaatziekten
- Verhoogt je bloeddruk
- Tijdens de zwangerschap is de kans op een miskraam of vroeggeboorte groter en kan het een ontwikkelingsstoornis van de baby veroorzaken.
Zowel Snus als pruimtabak is iets minder ongezond en minder snel verslavend dan roken, maar nog steeds geen gezond alternatief. Snus bevat zelfs 28 kankerverwekkende stoffen. Nicotine is schadelijk en zorgt altijd voor verhoging van de bloeddruk en letsel aan de vaatwanden.
Wat zijn alternatieven voor Snus?
Mensen die van nicotine houden zoeken altijd naar een ‘beter’ alternatief. Hieronder een aantal bekende voorbeelden.
- Nicotinepleisters en -kauwgomballen geven gedurende de dag nicotine af, en kunnen zo vervelende ontwenningsverschijnselen de kop indrukken. Bovendien worden je longen bespaard.
- Elektronische sigaretten en vaporizers verbranden geen tabak. Deze zijn vrij van teer en koolmonoxide, de meest schadelijke stoffen.
- Je kunt natuurlijk het beste een ‘Stoppen met roken’ programma of -therapie volgen. Dit wordt vergoed door de basisverzekering en brengt jou op weg naar een echt gezond leven.
Veelgestelde vragen
Is Snus verslavend?
Ja, Snus bevat nicotine en heeft dus een verslavende werking. De hoeveelheid nicotine kan verschillen, maar een zakje snus bevat gemiddeld net zoveel als één tot drie sigaretten.
Is het gebruik van Snus verboden?
a, Snus gebruiken is volgens de Europese wetgeving verboden, Zweden uitgezonderd. Het wordt dus vaak verkocht zonder tabak, als nicotine pouches. Het gebruik is op deze manier wel legaal.
Wat doet Snus met je tandvlees?
Snus tast je tandvlees aan, en je mond en keelweefsel raken geïrriteerd. Soms zit er, vergeleken met een sigaret, wel zes maal zoveel nicotine in dit zakje tabak.