Pregabaline is een multifunctioneel medicijn voor zenuwpijn, epilepsie en andere klachten. Hoewel pregabaline effectief is voor veel aandoeningen, zorgt het vaak voor bijwerkingen en is er een reëel risico op verslaving. Op deze pagina vind je uitleg over de risico’s van het gebruik van pregabaline en waarom het medicijn verslavend werkt. Ook bespreken we hoe je pregabaline veilig kunt afbouwen en welke hulp beschikbaar is bij problemen.
Inhoud
Wat is pregabaline?
Pregabaline is een medicijn voor neuropathische pijn, epileptische aanvallen en andere aandoeningen. Het beïnvloedt vooral zenuwsignalen in de hersenen. De werking van pregabaline zorgt ervoor dat overactieve zenuwen kalmeren. Deze spelen een belangrijke rol bij pijnsignalen en kunnen bijdragen aan epilepsie, angst en slapeloosheid. Door pregabaline verminderen deze klachten.
Het medicijn is de laatste jaren erg populair vanwege de effectiviteit en omdat het een goed alternatief is voor opiaten en benzodiazepinen. Het aantal gebruikers van pregabaline is wereldwijd flink gestegen in de afgelopen 10 jaar, volgens een studie uit 2024 in CNS Drugs. Met het toenemende aantal gebruikers worden problemen met pregabaline echter ook steeds duidelijker. Zo zijn er in veel landen toenemende zorgen over het verslavingspotentieel van pregabaline en het risico van een overdosis.
Waarvoor schrijven artsen pregabaline voor?
Artsen schrijven pregabaline voor voor neuropathische pijn, epilepsie, angststoornissen en als slaapmiddel:
- Neuropathische pijn: Je krijgt pregabaline bij zenuwpijn wanneer er sprake is van chronische neuropathische pijn die niet goed reageert op normale pijnstillers of andere behandelingen. Denk bijvoorbeeld aan zenuwpijn bij suikerziekte (diabetische neuropathie).
- Angst: Pregabaline werkt bij angst door de afgifte van prikkelende zenuwcellen (neurotransmitters) in de hersenen te remmen. Zo raken je hersenen ‘ontprikkeld’. Artsen kunnen de voorkeur geven aan pregabaline boven kalmerende middelen zoals benzodiazepinen.
- Epilepsie: Pregabaline zorgt dat zenuwcellen minder ongecontroleerde elektrische signalen afgeven. Daarom helpt het om epileptische aanvallen te verminderen. Vaak wordt pregabaline gebruikt wanneer andere anti-epileptica onvoldoende werken.
- Slapeloosheid: Je kunt pregabaline als slaapmiddel gebruiken wanneer je slaapproblemen te maken hebben met andere klachten zoals angst of chronische pijn. Hoewel pregabaline effectief slaperigheid kan bevorderen, is het geen officieel slaapmiddel vanwege de sterke werking en vele bijwerkingen.
Hoe gaat pregabaline te werk in je lichaam?
Pregabaline gaat te werk in je lichaam door de activiteit van neurotransmitters te remmen in je hersenen. Dit zijn belangrijke zenuwcellen die boodschappen in je lichaam overdragen, van pijngevoelens tot emoties als geluk. Door het gebruik van pregabaline worden je hersenen rustiger, volgens Britse onderzoekers in Pain Medicine. Er zijn minder zenuwcellen actief en ze versturen langzamer boodschappen door het lichaam heen.
Pregabaline is overigens niet vergelijkbaar met opiaten. Het medicijn wordt hier soms mee vergeleken omdat het ook kan helpen bij pijnverlichting. Pregabaline werkt alleen compleet anders dan opiaten, zorgt voor veel andere effecten en heeft daarnaast andere gezondheidsrisico’s.
Meestal merk je dat pregabaline begint te werken na een paar weken van gebruik. Voor sommige klachten kun je al binnen een paar dagen effect merken, vooral bij neuropathische pijn en een gegeneraliseerde angststoornis. Het effect van pregabaline zelf blijft gemiddeld zo’n 6 uur lang werkzaam, volgens een klinische studie uit 2010 in The Journal of Clinical Pharmacology.
Welke bijwerkingen kun je verwachten?
Bijwerkingen die je kunt verwachten van pregabaline zijn onder meer slaperigheid, duizeligheid en gewichtstoename. Pregabaline heeft een sterk bijwerkingenprofiel, volgens de Duitse epilepsie-onderzoeker Andreas Schulze-Bonhage in Expert Opinion on Drug Metabolism & Toxicology. Dit betekent dat bij veel gebruikers bijwerkingen optreden. Hoewel de meest voorkomende bijwerkingen niet ernstig zijn, kunnen ze wel invloed hebben op je dagelijks leven.
Pregabaline kan daarnaast voor ernstige bijwerkingen zorgen. Deze komen relatief weinig voor, maar maken gebruik van pregabaline wel risicovol. Sommige gebruikers moeten alerter zijn. Zo kan pregabaline extra gevaarlijk zijn bij mensen met een verminderde nierfunctie, ernstig hartfalen en een geschiedenis van verslaving aan drugs of andere stoffen. Pregabaline wordt voor deze groepen vaker afgeraden door een arts of in een lagere dosis voorgeschreven.
Wat zijn directe bijwerkingen?
Directe bijwerkingen van pregabaline zijn onder andere slaperigheid, duizeligheid, misselijkheid en een droge mond. Deze klachten zijn normaal aan het begin van een behandeling, volgens een studie uit 2014 in Therapeutic advances in drug safety. Veel gebruikers van pregabaline krijgen ook na een paar weken last van gewichtstoename. Pregabaline verstoort namelijk je stofwisseling en kan de eetlust verhogen. Je kunt als gebruiker weinig doen tegen deze bijwerkingen. Zorg dat je vooral het advies van je arts opvolgt bij het langzaam opbouwen van de dosering. Bij sommige bijwerkingen is het wel belangrijk om snel aan de bel te trekken. Zo zijn klachten als huiduitslag en ademhalingsproblemen gevaarlijk en kunnen ze wijzen op een allergische reactie.
Wat zijn de effecten op lange termijn?
De effecten op lange termijn van pregabaline zijn onder meer lichamelijke gewenning en diverse gezondheidsproblemen. Langdurig gebruik van pregabaline heeft als risico dat tolerantie ontstaat: je hebt dan een steeds hogere dosis nodig voor hetzelfde effect. Pregabaline heeft ook effecten op je dagelijks leven. Zo kun je door concentratieproblemen taken op werk niet meer goed uitvoeren. Sommige gebruikers geven daarnaast aan dat ze geheugenproblemen blijven houden door pregabaline.
Het langdurig gebruik van pregabaline wordt gevaarlijk wanneer je de controle verliest over het gebruik. Door tolerantie kun je dosering aanpassen om meer effect te voelen. Dit kan leiden tot een overdosis. Wereldwijd overlijden jaarlijks honderden mensen aan een overdosis pregabaline, volgens Noors onderzoek uit 2025 in het vooraanstaande tijdschrift Pain. De toegenomen gewenning aan pregabaline kan ook zorgen voor een medicijnverslaving. Hieronder vind je meer informatie over een pregabaline-verslaving.
Hoe verslavend is pregabaline?
Pregabaline is redelijk verslavend, hoewel het risico op medicijnverslaving groter is bij middelen zoals morfine en diazepam. Ook is pregabaline verslavender dan het vergelijkbare medicijn gabapentine, volgens een rapport uit 2024 in Adverse Drug Reaction Bulletin. Dit komt doordat pregabaline sneller wordt opgenomen in het lichaam en een krachtiger effect heeft op de hersenen.
Waarom is pregabaline verslavend?
Pregabaline is verslavend omdat het je beloningssysteem in de hersenen beïnvloedt. Na het gebruik van pregabaline voel je je daarom gelukkiger. Hierdoor wil je steeds vaker en meer pregabaline innemen. Signalen van verslaving herken je wanneer iemand steeds meer pregabaline gebruikt en over de voorgeschreven dosering heen gaat. Ook ontwenningsverschijnselen wanneer je plotseling stopt met pregabaline zijn een teken dat je verslaafd bent.
Niet iedereen loopt evenveel risico. Mensen die eerder verslaafd zijn geweest lopen bijvoorbeeld extra risico om verslaafd te raken aan pregabaline. Gebruikers die last hebben van psychische klachten zoals depressie kunnen ook eerder een verslaving ontwikkelen. Alle gebruikers moeten echter voorzichtig zijn. Mensen die pregabaline gebruiken geven vaak aan dat ze schrikken van de verslavende effecten die het medicijn kan hebben. Dit komt onder meer doordat er (nog) relatief weinig gewaarschuwd wordt voor de verslavende werking van het medicijn, volgens veel gebruikers met verslavingsklachten.
Wat zijn de ervaringen van anderen?
De ervaringen van anderen zijn gevarieerd over pregabaline. Een deel van de gebruikers vindt pregabaline effectief maar ook onveilig om te gebruiken, volgens ervaringen met pregabaline gedeeld op online forums. Sommigen geven aan dat ze professionele hulp moesten zoeken voor hun verslaving of dat het afbouwen maandenlang duurde door de heftige ontwenningsverschijnselen. Dit zijn grote struikelblokken, net zoals de mogelijk ernstige bijwerkingen waar sommigen last van krijgen. Een andere groep gebruikers ervaart minder last van een lichamelijke afhankelijkheid.
Over de effectiviteit van pregabaline zijn de ervaringen van gebruikers redelijk positief. Zo helpt het middel goed om neuropathische pijn te verlichten. Ook geven gebruikers aan dat ze door pregabaline minder piekeren en onrustige gedachten hebben, waardoor het helpt bij diverse angstklachten. Op die manier kan pregabaline grote succesverhalen brengen. Zo melden sommige gebruikers dat ze plotseling weer relatief pijnvrij kunnen functioneren op werk of weer een normale nachtrust hebben dankzij pregabaline.
Wat moet je weten over combinaties met andere middelen?
Je moet weten over combinaties van pregabaline met andere middelen dat veel stoffen de werking van pregabaline kunnen beïnvloeden. Soms kan dit tot gevaarlijke situaties leiden. Het is daarom belangrijk dat je nooit zomaar een middel of medicijn gebruikt in combinatie met pregabaline. Lees goed de bijsluiter en vraag advies aan je arts bij twijfel.
Welke combinaties zijn veilig?
Veilige combinaties zijn onder meer paracetamol met pregabaline en ibuprofen, volgens de geneesmiddelendatabank van het Zorginstituut Nederland. Pijnstillers die je zonder recept kunt krijgen bij de apotheek zorgen niet voor ernstige interacties met pregabaline. Slaapmedicatie kun je combineren met pregabaline, maar kan wel tot bijwerkingen leiden zoals overmatige slaperigheid. Over het gebruik van vitamines en andere supplementen moet je weten dat ze over het algemeen veilig zijn in combinatie met pregabaline. Ernstige interacties zijn niet bekend.
Welke combinaties zijn gevaarlijk?
Gevaarlijke combinaties met pregabaline zijn onder meer alcohol, opioïden (drugs en medicijnen) en angstmedicatie. Pregabaline is ook niet veilig met tramadol, volgens een studie uit 2012 in Pharmacological Reports. De combinatie heeft een verhoogd risico op ernstige bijwerkingen zoals ademhalingsdepressie. Hoewel alcohol gebruikt kan worden in combinatie met pregabaline, wordt het afgeraden om te drinken. Zo zul je meer last krijgen van bijwerkingen zoals duizeligheid en verwardheid.
Riskante medicijnen om te gebruiken met pregabaline zijn vooral middelen die ook het zenuwstelsel beïnvloeden. Je kunt hierbij denken aan angstmedicatie zoals xanax, kalmeringsmiddelen zoals lorazepam en opiaten pijnstillers als oxycodon. Ook bepaalde groepen gebruikers moeten extra oppassen. Zo werkt pregabaline minder veilig wanneer je nieren niet goed functioneren of als je bestaande hartproblemen hebt.
Hoe stop je met pregabaline?
Je stopt met pregabaline door de dosering af te bouwen volgens een afbouwschema. Plotseling stoppen met pregabaline is gevaarlijk. Je kunt dan last krijgen van ernstige ontwenningsverschijnselen. Ook kun je cravings ervaren om pregabaline weer te gebruiken. Geleidelijk de dosering afbouwen onder begeleiding van een arts is de meest effectieve en veilige methode.
Hoe bouw je veilig af?
Je bouwt pregabaline veilig af door een afbouwschema te volgen. Je arts adviseert op basis van je klachten en huidige dosering hoe snel je de dosis mag aanpassen. Meestal bouw je af in stappen van 50 mg pregabaline. Na een week of een paar weken verlaag je dan opnieuw de dosering. Je hebt medische begeleiding nodig tijdens het afbouwen. Dit houdt bij de meeste mensen in dat je eerst een consult hebt met je huisarts. Deze stelt dan een afbouwschema vast dat past bij jouw situatie. Tijdens het afbouwen kunnen er evaluatiemomenten zijn. In de praktijk word je vooral regelmatig gemonitord wanneer je meldt dat je veel last hebt van klachten tijdens het afbouwen.
De ervaringen met afbouwen van pregabaline zijn niet positief. Volgens voormalige gebruikers valt het vaak tegen hoe moeilijk en uitdagend pregabaline afbouwen is. Hoewel het proces van afbouwen een paar weken duren kan, melden veel gebruikers dat ze maanden bezig zijn om de medicatie geleidelijk af te bouwen. Hoelang het totale proces duurt hangt af van de hoogte van de dosis die je gebruikt en welke klachten je krijgt terwijl je probeert te stoppen.
Wat zijn ontwenningsverschijnselen?
Ontwenningsverschijnselen zijn lichamelijke en geestelijke klachten die ontstaan omdat je lichaam gewend is geraakt aan pregabaline. Je kunt tijdens het afbouwen van pregabaline lichamelijke klachten verwachten als slaapproblemen, hoofdpijn, spierpijn en zweten. Ook kun je geestelijke klachten krijgen zoals angst, prikkelbaarheid, depressie en verwardheid. Deze ontwenningsverschijnselen duren een paar weken bij de meeste mensen, maar kunnen ook maandenlang aanhouden, volgens een Franse studie onder pregabaline-verslaafden uit 2024. De beste manier om ermee om te gaan is door het afbouwschema te blijven volgen en een gezonde levensstijl na te streven.
In sommige gevallen moet je actief hulp zoeken. Zo kun je last krijgen van ernstige ontwenningsverschijnselen waardoor je niet goed kunt werken, studeren of “normaal” kunt leven. Je arts kan medicatie voorschrijven om te helpen bij klachten of het afbouwschema aanpassen. Zoek ook direct hulp wanneer je zelfmoordgedachten hebt tijdens het afbouwen. Daarnaast is extra hulp verstandig als je merkt dat je het afbouwschema niet kunt volgen.
Welke alternatieven zijn er?
Er zijn alternatieven voor pregabaline zoals andere medicatie, natuurlijke middelen en therapie. Deze alternatieven kunnen voor verschillende aandoeningen een veilige optie zijn. Wel kan de effectiviteit variëren per methode. Sommige alternatieven kunnen ook beter of slechter werken bij sommige gebruikers.
Welke andere medicijnen zijn er?
Andere medicijnen dan pregabaline zijn onder meer anti-epileptica (gabapentine en carbamazepine) en antidepressiva (amitriptyline en venlafaxine). Deze middelen kunnen helpen bij verschillende aandoeningen, waaronder epilepsie, neuropathische pijn en angststoornissen. De switch van pregabaline naar deze medicatie kan wel nadelen hebben, zoals andere bijwerkingen.
Natuurlijke middelen kunnen ook helpen bij de klachten waarvoor je pregabaline gebruikt. Capsaïcine crème helpt bijvoorbeeld bij zenuwpijn, CBD-olie voor pijn en angst, en magnesium bij zenuwpijn en rusteloze benen. Hoewel deze natuurlijke middelen werken, zijn ze niet voor iedereen effectief. Dit komt doordat de stoffen minder doelgericht zijn dan een medicijn.
Wanneer je wilt switchen naar andere medicatie of natuurlijke middelen, moet je dit bespreken met je arts. Je kunt tijdens dit gesprek onder meer aangeven dat je zorgen hebt over bijwerkingen door pregabaline, het medicijn onvoldoende werkt, of dat je door je medische geschiedenis bang bent voor interacties.
Welke niet-medicamenteuze opties zijn er?
Niet-medicamenteuze opties zijn fysiotherapie, psychotherapie en aanvullende behandelingen zoals acupunctuur en massage. Psychotherapieën die kunnen helpen zijn onder meer lichaamsgerichte therapie en cognitieve gedragstherapie. Deze leren je anders omgaan met chronische pijn en angst. Wat je zelf ook kunt doen zijn aanpassingen in je leefstijl. Denk aan regelmatige lichaamsbeweging, een gezond dieet en voldoende slaap. Hiermee kun je de kwaliteit van leven verbeteren en klachten mogelijk beperken.
Aanvullende behandelingen zoals acupunctuur kunnen effectief zijn, hoewel resultaten variëren in wetenschappelijke studies. Veel mensen ervaren verlichting van hun klachten door acupunctuur en andere behandelingen die het zenuwstelsel verlichten. Het is echter belangrijk om te accepteren dat niet iedereen hetzelfde reageert op een behandeling. Door verschillende opties te overwegen en een persoonlijk behandelplan kun je zo effectief mogelijk worden geholpen.
Waar vind je hulp?
Je vindt hulp voor pregabaline-problemen bij je huisarts of in de verslavingszorg. Ook zijn er verschillende plekken en communities waar je extra ondersteuning kunt krijgen.
Zoek jij nu hulp voor een afhankelijkheid aan pregabaline? Bel onze hulplijn: 020 – 245 7480. Krijg direct persoonlijk advies van onze medewerkers over de beste behandelopties in jouw situatie.
Welke professionele hulp is er?
Professionele hulp voor pregabaline is beschikbaar voor het volledig afbouwen van de medicatie. Je huisarts is het eerste aanspreekpunt wanneer je merkt dat je een afbouwschema niet kan volgen, of als je last krijgt van ernstige ontwenningsverschijnselen. Deze kan medicatie voorstellen of je doorverwijzen naar de verslavingszorg. Hier vind je gespecialiseerde hulp bij het afbouwen van medicatie zoals pregabaline. Je krijgt er medische begeleiding tijdens het ontwenningsproces en psychologische ondersteuning.
Een afkickkliniek biedt intensieve behandeling in een beschermde omgeving. Je wordt hier 24 uur per dag begeleid door gespecialiseerd personeel. Een opname in een kliniek voor een pregabaline-afhankelijkheid kan verstandig zijn wanneer je snel resultaat wilt zien of als eerdere pogingen om te stoppen mislukten. In een kliniek of tijdens een ambulante behandeling worden verschillende therapievormen aangeboden. Naast cognitieve gedragstherapie, zijn mindfulness-therapie, groepstherapie en psycho-educatie populaire behandelmethoden.
Waar vind je extra ondersteuning?
Je kunt extra ondersteuning vinden buiten de professionele verslavingszorg. Zo zijn er zelfhulpgroepen beschikbaar voor een verslaving aan medicijnen. Ook kun je online laagdrempelige hulp vinden. Online platforms en forums bieden steun en advies over manieren om met bijwerkingen om te gaan of de controle terug te krijgen over je medicijngebruik.
Voor familie en vrienden zijn er programma’s beschikbaar in de verslavingszorg. Je krijgt dan ondersteuning en hulp bij het verwerken van ervaringen en leert beter begrijpen waar je naaste mee worstelt. Steun van familie en vrienden is nuttig na de behandeling. Hoewel nazorgprogramma’s beschikbaar zijn na een behandeling, is een begripvolle omgeving belangrijk om je herstel vast te houden.
Lees ook het stappenplan Afkicken, hoe pak ik het aan?