Heb je moeite met slapen en heb je daardoor geheugenproblemen, ben je minder geconcentreerd of juist extra prikkelbaar? Dan is het verstandig om je slaaphygiëne aan te passen om je slaapproblemen aan te pakken.
Werkt dat niet? Dan zijn er middelen zoals nitrazepam. Nitrazepam werkt rustgevend, vermindert gevoelens van angst, ontspant de spieren en maakt suf. Daarnaast wordt het genomen om epilepsie-aanvallen te voorkomen of te stoppen.
Ben je geïnteresseerd in een behandeling met nitrazepam? Lees dan de informatie in dit artikel aandachtig door en leer alles over dit geneesmiddel.
Lees hier alles over slaapmedicatie
Inhoud
Wat is nitrazepam?
Nitrazepam is een geneesmiddel dat behoort tot de groep de benzodiazepinen. Artsen schrijven het voor bij ernstige slaapstoornissen en bepaalde vormen van epilepsie.
Het middel is sinds 1965 verkrijgbaar op de internationale markt en is op recept verkrijgbaar in tabletvorm onder de merknaam Mogadon of als het merkloze Nitrazepam.
Gebruik bij slapeloosheid
We spreken van slapeloosheid als een persoon al een tijd lang slecht slaapt en daardoor moeite heeft met functioneren overdag.
Slaapproblemen kunnen veroorzaakt worden door spanningen en zorgen, maar kunnen ook voortkomen uit lichamelijke klachten als pijn en jeuk.
Werking
Nitrazepam werkt rustgevend, vermindert angstgevoelens, het ontspant de spieren en maakt suf. Met nitrazepam val je makkelijker in slaap en slaap je ook beter door.
Het geneesmiddel is voornamelijk geschikt als je moeite hebt met in slaap vallen en als je gedurende de nacht vaak wakker wordt.
Dosering
In het geval van volwassenen is de dagelijkse dosering 2,5–10 mg voor het slapen gaan, in het algemeen gaat het om 5 mg.
Voor ouderen en mensen met lever- en/of nierfunctiestoornissen is de dagelijkse dosering 2,5–5 mg voor het slapen gaan. Bij chronische respiratoire insufficiëntie is de dosering lager dan gewoonlijk.
Bij kinderen ≥ 1 jaar: alleen op strikte indicatie, maximaal 5 mg per dag.
Wanneer?
Neem nitrazepam een half uur voor het slapen gaan in. Neem het medicijn echter alleen als je minstens 8 uur kan doorslapen. Moet je voor die tijd wakker worden, dan zul je nog veel last hebben van de versuffende werking.
Effect
Na inname word je binnen 15-30 minuten slaperig en rustig. Het is daarom belangrijk dat je geen ingewikkelde klussen meer hoeft uit te voeren en je gemakkelijk bij je bed kan.
De werking van het middel houdt 8-12 uur aan.
Houd er rekening mee dat dit middel alleen goed werkt als je het zo nu en dan gebruikt. Neem het bijvoorbeeld om de drie dagen. Zou je het middel iedere dag nemen, dan zou de werking al snel afnemen omdat je lichaam aan het effect gaat wennen.
Hoe lang?
De aanbevolen behandelduur van dit medicijn is zo kort mogelijk. In de meeste gevallen gaat het om een aantal dagen tot twee weken, maximaal vier weken. Soms kan – in overleg met de arts – verlenging van de gebruiksduur nodig zijn.
Er wordt aangeraden om het alleen te nemen in bijzondere gevallen.
Als je twee weken lang iedere dag het medicijn zou slikken, heb je kans op het ontwikkelen van ‘ontwenningsslapeloosheid’. Je lichaam verwacht dan het effect van dit medicijn om in slaap te vallen.
Gebruik bij epilepsie
Epilepsie is een hersenaandoening waarbij er tijdens een aanval een soort kortsluiting in de hersenen ontstaat. Het gevolg is bijvoorbeeld spiertrekkingen of bewusteloosheid, maar er kunnen ook absences optreden. In dit laatste geval is de persoon enkele seconden afwezig, zonder dat de spieren verkrampen.
Artsen kunnen het medicijn voorschrijven bij twee vormen van epilepsie, namelijk het syndroom van West en het syndroom van Lennox-Gastaut.
Er bestaan diverse soorten anti-epileptica. Artsen volgen meestal een schema waarbij de anti-epileptica in een bepaalde volgorde worden geprobeerd.
Echter, in het geval van het syndroom van West en het syndroom van Lennox-Gastaut wordt dus nitrazepam voorgeschreven.
Werking
Nitrazepam werkt in op de prikkels in de hersenen die epileptische aanvallen kunnen veroorzaken.
De werking houdt 8-12 uur aan.
Dosering
Bij kinderen met een leeftijd van 1-14 jaar is de aanbevolen dosering 15 mg per dag in 3 doses.
Bij kinderen van 0 tot 1 jaar gaat het om 5–10 mg per dag in 3 doses. Belangrijk is om voor het behandelen te controleren of bij zuigelingen de bovenste luchtwegen vrij zijn.
Wanneer?
Over het algemeen maakt het niet uit wanneer je het middel neemt. Het beste kun je de tabletten over de dag verdelen, meestal om de acht uur.
Hoe lang?
Er geldt een langere gebruiksduur dan in het geval van een slaapstoornis. Pas na enkele weken tot maanden kan de arts bepalen of het middel voldoende effect heeft.
Wat zijn de bijwerkingen van Nitrazepam?
Naast het gewenste effect, kan nitrazepam ook bijwerkingen veroorzaken.
De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende, en dan voornamelijk in het begin van de behandeling:
- Slaperigheid overdag
- Sufheid
- Vermoeidheid
- Spierzwakte, krachteloos gevoel in spieren
- Wazig zien of dubbelzien
- Verwardheid
- Duizeligheid
In sommige gevallen treden er daarnaast de volgende bijwerkingen op:
- Verminderde coördinatie
- Incontinentie voor urine of juist moeilijk kunnen plassen
- Snurken door verslapping van de huig
- Vallen
- Trager denken
- Geheugenproblemen
- Concentratieproblemen
- Verminderde alertheid
- Afname gevoelens
Verder zijn de volgende bijwerkingen gemeld: verminderde libido, maag-darmstoornissen, slikstoornissen, hoofdpijn en huidreacties. Ook kan er anterograde amnesie (een aantal uren na inname) optreden, het manifest worden van een onopgemerkte depressie en kan zich een verandering van de psychische toestand voordoen.
Vooral bij kinderen en ouderen kunnen psychiatrische en paradoxale reacties optreden. Denk onder andere aan rusteloosheid, agressie, nachtmerries, onaangepast gedrag, woede-uitbarsting, acute opwinding en wanen. Bij dergelijke psychiatrische of paradoxale reacties moet men het gebruik staken.
De bijwerkingen die zelden voorkomen bij zuigelingen, jonge kinderen, ouderen en bedlegerigen zijn bronchiale hypersecretie, leidend tot aspiratie/longontsteking.
Nitrazepam contra-indicaties
- Myasthenia gravis
- Ernstige respiratoire insufficiëntie
- Slaap-apneusyndroom
- Ernstige leverinsufficiëntie
- Overgevoeligheid voor benzodiazepinen
Waarschuwingen
- Bij herhaald gebruik gedurende enkele weken, kan het hypnotisch effect minder worden omdat er tolerantie optreedt.
- De gebruiksduur van het slaapmiddel moet beperkt worden vanwege het risico op afhankelijkheid, de tolerantie en centrale bijwerkingen.
- Bij slaapwandelen moet worden overwogen om de behandeling met nitrazepam te staken.
- Wanneer epilepsie wordt behandeld, dient nitrazepam tegelijk met barbituraten en hydantoïnederivaten te worden genomen.
- Benzodiazepinen mogen niet toegepast worden bij kinderen met slaapproblemen, tenzij uiterste noodzaak.
- Houd er verder rekening mee dat dit middel je rijvaardigheden kan beïnvloeden.
- Gelijktijdig gebruik met opioïden wordt niet aangeraden.
- Om vervelende onthoudingsverschijnselen te voorkomen, dient de dosering geleidelijk verminderd te worden.
- Ouderen zijn gevoeliger voor de sedatieve effecten van benzodiazepinen. Ook is bij deze groep het gevaar van cumulatie groter.
- Bij zwangerschap: overleg met je arts. Indien nitrazepam wordt voorgeschreven, moet de behandeling kortdurend zijn en in een zo laag mogelijke dosering.
Waarschuwingen
Als je nitrazepam slikt, is het verstandiger om de alcohol te laten staan, of het gebruik ervan te beperken.
Nitrazepam zal er namelijk voor zorgen dat je veel sterker op alcohol zal reageren dan je gewend bent. Ook zal de alcohol de bijwerkingen, waaronder sufheid en een verminderde coördinatie van nitrazepam versterken.
Nitrazepam overdosis
Net zoals het geval is bij andere benzodiazepinen, is een overdosis gelukkig niet levensbedreigend, tenzij het middel gebruikt wordt in combinatie met andere centraal dempende middelen zoals alcohol.
De symptomen van een overdosering kunnen variëren. Bij lichte overdoseringen kan het gaan om slaperigheid, verwardheid en lethargie. Is de overdosering ernstiger, dan kan er ataxie optreden, hypotonie, ademhalingsdepressie, hypotensie, coma (zelden) en de dood (zeer zelden).
De behandeling is ondersteunend van aard en is pas voltooid wanneer het geneesmiddel uit het lichaam verwijderd is.
Na inname van een grote hoeveelheid oraal ingenomen benzodiazepine – en indien de persoon goed bij bewustzijn is – laat men de patiënt maagspoelen of braken en worden geactiveerde kool en laxans toegediend.
Bij een ernstige overdosering is bewaking van de vitale functies en vochtbalans vereist.
Is Nitrazepam verslavend?
Benzodiazepinen, en dus ook nitrazepam, kunnen fysieke afhankelijkheid veroorzaken. Bij het stoppen met de behandeling kunnen er rebound-verschijnselen optreden. Maar ook psychische afhankelijkheid kan optreden.
Het risico op afhankelijkheid neemt toe met de dosering en gebruiksduur: hoe hoger de dosering en hoe langer de gebruiksduur, hoe groter het risico van afhankelijk. Hetzelfde geld bij eerder alcohol- en/of drugsmisbruik; het risico op afhankelijk is dan groter.
Verder komt het voor dat mensen na langdurig gebruik van nitrazepam denken dat ze zonder het middel niet meer goed kunnen slapen.
Dit is een vorm van psychische afhankelijkheid, en samen met lichamelijke afhankelijkheid en het ervaren van ontwenningsverschijnselen na het staken van de behandeling is er een hoog verslavingsrisico.
Houd er verder rekening mee dat de ene persoon gevoeliger is voor het ontwikkelen van verslavingen dan de ander. Heb jij eerder een verslaving gehad? Meld dit dan bij je arts. Er kunnen namelijk alternatieve behandelmethoden zijn voor jouw situatie.
Stoppen met nitrazepam
Bij gebruik als slaapmiddel
Heb jij nitrazepam slechts een aantal dagen achter elkaar gebruikt? Dan kun je de behandeling in een keer stoppen. Over het algemeen treden er dan geen ontwenningsverschijnselen op.
Heb je het slaapmiddel echter langer dan twee weken achter elkaar genomen? Dan kun je niet zomaar stoppen. Je hebt dan kans op ‘ontwenningsslapeloosheid’, zoals eerder genoemd. In het begin gaat slapen daardoor weer een stuk moeilijker.
Gebruik nitrazepam daarom alleen zo nu en dan en niet meer dan een aantal dagen achter elkaar. Heb je het middel wel voor langere tijd gebruikt? Dan dien je de dosering geleidelijk af te bouwen.
Bij gebruik tegen epilepsie
Je kunt de behandeling niet zomaar op eigen houtje staken. Overleg eerst met je arts. De dosering moet afgebouwd worden om epileptische aanvallen te voorkomen. Dit kan een paar maanden duren.
Moet je de behandeling staken omdat je last hebt van ernstige bijwerkingen? Meld dit dan bij je arts.
Ook als je een ander epilepsie middel zou gaan gebruiken, mag je niet in een keer stoppen met het nemen van nitrazepam.
Veelgestelde vragen over nitrazepam
Hoelang duurt het voordat nitrazepam werkt?
Je zult binnen 15-30 minuten na inname slaperig worden. Bij een epilepsie-aanval werkt nitrazepam direct.
Wat kost nitrazepam?
Nitrazepam kost € 2,61 per doosje. Het middel wordt volledig vergoed door je zorgverzekeraar, maar daar zitten wel bepaalde voorwaarden aan verbonden.
Hoeveel nitrazepam mag je per dag?
Maximaal 5 mg bij slaapstoornissen, bij epilepsie 15 mg per dag in drie doses (kinderen 1-14 jaar). Bij epilepsie kinderen 0-1 jaar 15 mg per dag in drie doses.
Hoe lang werkt nitrazepam 5 mg?
Het zou 8 tot 12 uur lang moeten werken.