In de wereld van medische behandelingen speelt farmacotherapie een cruciale rol. Deze benadering houdt zich bezig met het strategische gebruik van medicatie om diverse aandoeningen te behandelen, symptomen te verlichten en gezondheidsproblemen te controleren. Het voorschrijven van medicatie kan de werking van therapieën, zoals cognitieve gedragstherapie, versterken en verbeteren. Hoe kan farmacotherapie worden ingezet in de psychiatrie en welke bijwerkingen kunnen we verwachten?
Inhoud
Wat is farmacotherapie?
Farmacotherapie is een behandeling die vooral wordt ingezet als ondersteuning voor psychische klachten. Het verwijst naar het gebruik van psychofarmaca of farmaceutische middelen om ziekten te behandelen als depressie, angst of hyperactiviteit. Maar ook om klachten te verlichten of andere gezondheidsproblemen te beheersen.
Farmacotherapie omvat het voorschrijven, doseren en toedienen van specifieke medicatie als antidepressiva aan mensen met psychische klachten, met als ultiem doel het bereiken van positieve therapeutische resultaten. Een diepgaand begrip van farmacologie, gecombineerd met kennis van de patiënt, vormt de kern van deze behandeling.
Hoe werkt farmacotherapie?
In ons lichaam worden stoffen aangemaakt om alles goed te laten functioneren, inclusief onze hersenen. Als er een storing optreedt, kan dat effect hebben op hoe we ons voelen en soms grote gevolgen hebben op psychologisch gebied. De juiste soort en de juiste dosis medicatie kan dan helpen om problemen op te lossen, waardoor bepaalde symptomen en klachten verminderen.
Hoe gaat de behandelaar te werk? Wanneer een verwijzer of behandelaar denkt aan farmacotherapie, wordt de psychiater om advies gevraagd. Er wordt een gesprek gevoerd om te bespreken welke medicijnen nodig zijn. Hierbij wordt de ernst van de klachten opnieuw besproken en wordt er gekeken naar lichamelijke aandoeningen. Soms is aanvullend laboratoriumonderzoek nodig.
Daarna vindt er een medicatie intake plaats en wordt de juiste soort medicatie ingesteld. De arts bepaalt welke werkzame stof, in de juiste dosis, dient te worden gebruikt tegen een specifieke aandoening waarna de apotheker het medicijn verstrekt aan de patiënt.
Hoe lang de farmacologische behandeling duurt, hangt sterk af van de aard van de problemen, de omvang en het type medicijnen. Farmacotherapie kan worden voorgeschreven in de jeugdpsychiatrie, maar ook bij volwassenen en ouderen die te maken hebben met klachten van psychische aard.
Het doel van farmacotherapie is om de gezondheid van mensen te verbeteren door het gebruik van specifieke medicatie. De werking ervan is gericht op het corrigeren van een afwijking of storing in het lichaam, het beheersen van symptomen, het verlichten van pijn, het vertragen van ziekteprogressie of het bevorderen van herstel.
Farmacotherapie kan worden uitgevoerd door artsen, psychiaters, verpleegkundigen, apothekers en andere zorgverleners die bevoegd zijn om medicijnen voor te schrijven en te beheren.
Bij welke verslavingen wordt farmacotherapie toegepast?
Farmacotherapie kan bij diverse soorten problemen en verslavingen worden gebruikt, waaronder bij een opiatenverslaving, alcoholverslaving, nicotineverslaving en bij eetproblemen.
Opiatenverslaving
Bij het aanpakken van een opiatenverslaving worden vaak farmacotherapeutische interventies gebruikt. In sommige gevallen kunnen medicijnen nodig zijn om de gevaarlijke klachten van de ontwenningsverschijnselen te beheersen. Dit stelt patiënten in staat om hun behandeltraject zonder onderbrekingen voort te zetten. Voorbeelden zijn Buprenorfine, Clonidine, Methadon en Naltrexon.
Alcoholverslaving
Er zijn farmacologische behandelingen die specifiek gericht zijn op het minimaliseren van ontwenningsverschijnselen en het voorkomen van een mogelijke terugval bij alcoholverslaving. Bovendien kan medicatie als Disulfiram ervoor zorgen dat alcohol slecht gaat smaken, zodat alcoholverslaafden liever niet meer willen drinken. Op deze manier kan een terugval worden voorkomen. Voorbeelden van medicijnen die worden ingezet bij een alcoholverslaving zijn Benzodiazepinen, Disulfiram, Naltrexon en Acamprosaat.
Nicotineverslaving
Het lichaam kan nicotine opnemen via kauwgom of pleisters, zodat roken niet meer nodig is. Medicijnen kunnen echter ook ontwenningsverschijnselen en andere klachten van een rookverslaving verminderen. Voorbeelden van medicijnen zijn Bupropion, Nortriptyline, Varenicline en nicotinevervangende therapie.
Eetverslaving
Met name bij storingen zoals binge eating disorder, boulimia nervosa en anorexia nervosa hebben antidepressiva effect. Soms wordt door de psychiater ook antipsychotica voorgeschreven. Deze medicijnen helpen patiënten om hun stemming en eetgewoonten beter onder controle te krijgen en om de dieperliggende problemen en storingen aan te pakken. Voorbeelden van medicijnen bij eetverslavingen zijn Dansetron, Fluoxetine, Olanzapine en Topiramaat.
Wat zijn de bijwerkingen van farmacotherapie?
Er bestaan veel soorten medicijnen die door een psychiater ingezet kunnen worden, deze verschillen onderling in mogelijke bijwerkingen.
De bijwerkingen van farmacotherapie omvatten onder andere:
- Sufheid
- Concentratieproblemen
- Trillen
- Bewegingsproblemen
- Seksuele beperkingen
- Nierschade of het metabool syndroom, bij langetermijn gebruik